Quyết định của Đức Thánh cha về văn kiện chung kết Thượng Hội đồng Giám mục
Đức Thánh cha Phanxicô quyết định cho áp dụng ngay Văn kiện chung kết của Thượng Hội đồng Giám mục thứ XVI và không dùng nó để soạn Tông huấn Hậu Thượng Hội đồng Giám mục, như các vị tiền nhiệm, hoặc như chính ngài đã làm những lần trước đây, sau các Thượng Hội đồng Giám mục.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Đức Thánh cha thông báo quyết định trên đây, vào chiều thứ Bảy, ngày 26 tháng Mười vừa qua, trong lời chào kết thúc khóa họp của Thượng Hội đồng Giám mục, về chủ đề: “Tiến tới một Giáo hội hiệp hành: hiệp thông, tham gia và sứ mạng”, sau tiến trình dài bốn năm.
Sau khi nêu một số lý do, trong đó có tình trạng “Trong thời kỳ các cuộc chiến tranh này, chúng ta phải là những chứng nhân về hòa bình, kể cả bằng cách học mang lại một hình thức cụ thể cho sự sống chung giữa những khác biệt.”
Đức Thánh cha nói: “Vì lý do đó, tôi không có ý công bố “một tông huấn”, những gì chúng ta đã thông qua là đủ rồi. Trong Văn kiện (chung kết) đã có những chỉ dẫn rất cụ thể có thể là hướng đạo cho sứ mạng của các giáo phận, tại các đại lục khác nhau, trong bối cảnh khác nhau. Vì thế, tôi đặt ngay văn kiện này do mọi người sử dụng, nên tôi nói hãy công bố. Qua đó, tôi muốn nhìn nhận giá trị của hành trình công nghị đã thực hiện, mà qua văn kiện này, tôi trao gửi cho dân trung thành của Thiên Chúa”.
Đức Thánh cha nói thêm rằng: “Về một số khía cạnh của Giáo hội được nêu lên trong Văn kiện chung kết, cũng như về những đề tài được ủy thác cho 10 “nhóm nghiên cứu”, mà họ phải làm việc trong tự do để trình cho tôi những đề nghị, thì cần thời gian, để đạt tới những chọn lựa có sự can dự của toàn thể Giáo hội. Do đó, tôi sẽ tiếp tục lắng nghe các giám mục và các giáo phận đã được ủy thác cho các vị”.
“Điều này không phải là cách thức cổ điển để hoãn lại các quyết định đến vô tận. Đó là điều tương ứng với kiểu đồng nghị mà sứ vụ Phêrô cũng phải thực thi qua thể thức: lắng nghe, triệu tập, phân định, quyết định và đánh giá. Trong các giai đoạn đó, cần có sự tạm ngưng, thinh lặng, cầu nguyện. Đó là đường lối chúng ta đang cùng nhau học hỏi, mỗi lần một ít. Chúa Thánh Linh kêu gọi và nâng đỡ chúng ta trong cuộc học hỏi này, và chúng ta phải hiểu như tiến trình hoán cải”.
“Văn phòng Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục và tất cả các Bộ của Giáo triều sẽ giúp tôi trong công tác này”.
Quyết định trên đây của Đức Thánh cha được coi là điều gây ngạc nhiên nhất về Thượng Hội đồng Giám mục này. Như vậy, tất cả những gì được ghi trong Văn kiện chung kết này đều hội đủ hai phần ba số phiếu.
Vài nét về Văn kiện chung kết Thượng Hội đồng Giám mục thứ XVI
Văn kiện chung kết của Thượng Hội đồng Giám mục thứ XVI dài khoảng 52 trang, với 28.000 từ, gồm 155 đoạn, có kèm theo kết quả cuộc bỏ phiếu, với số phiếu thuận và phiếu chống, cho thấy rõ đề nghị ấy được thông qua với số phiếu thế nào.
Đoạn số 60, về vai trò của các phụ nữ trong Giáo hội, bị phiếu đen nhiều nhất, 97 phiếu, so với 258 phiếu thuận. Đoạn 60 này khẳng định rằng:
“Do bí tích Rửa tội, người nam và người nữ được bình quyền về phẩm giá trong dân Chúa. Tuy nhiên, phụ nữ tiếp tục gặp những chướng ngại trong việc đạt được một sự nhìn nhận trọn vẹn hơn về các đoàn sủng của họ, ơn gọi và chỗ đứng của họ trong các lãnh vực khác nhau của đời sống Giáo hội, gây thiệt hại cho việc phục vụ sứ mạng chung. Kinh thánh làm chứng về vai trò hàng đầu của nhiều phụ nữ trong lịch sử cứu độ. Một phụ nữ là Maria Madalena được ủy thác việc loan báo đầu tiên về sự sống lại; trong ngày lễ Ngũ Tuần, tại nhà Tiệc Ly có sự hiện diện của Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa cùng với nhiều phụ nữ khác, những người đã theo Chúa. Điều quan trọng là những đoạn liên quan của Kinh thánh tìm được chỗ đứng thích hợp trong các sách phụng vụ. Một số mấu chốt của lịch sử Giáo hội khẳng định sự đóng góp thiết yếu của phụ nữ do Chúa Thánh Linh thúc đẩy. Các phụ nữ chiếm đa số những người đi nhà thờ, và thường là những chứng nhân đức tin đầu tiên trong các gia đình. Họ tích cực hoạt động trong đời sống của các cộng đoàn Kitô nhỏ và trong các giáo xứ; họ quản trị các học đường, nhà thương và các trung tâm tiếp đón; họ dẫn đầu các sáng kiến hòa giải và thăng tiến phẩm giá con người và công bằng xã hội. Phụ nữ góp phần vào việc nghiên cứu thần học và hiện diện trong các vị trí trách nhiệm trong các tổ chức liên hệ với Giáo hội, trong các Tòa giám mục giáo phận và trong Giáo triều Roma. Có những phụ nữ giữ vai trò cai quản hoặc đứng đầu cộng đoàn. Đại hội này mời gọi hãy hoàn toàn thực hiện tất cả những cơ hội được luật pháp hiện hành trù định liên quan đến vai trò của phụ nữ, đặc biệt tại những nơi chưa được thực hiện. Không có lý do ngăn cản phụ nữ đảm nhận vai trò lãnh đạo trong Giáo hội: không thể ngăn chặn điều đến từ Chúa Thánh Linh. Cả vấn đề phụ nữ đảm nhận thừa tác vụ phó tế cũng mở ngỏ. Cần tiếp tục thực hiện sự phân định về vấn đề này. Ngoài ra, Đại hội này mời gọi hay chú ý hơn đến ngôn ngữ và những hình ảnh dùng trong việc giảng thuyết, giáo dục, dạy giáo lý và trong việc soạn thảo các văn kiện chính thức của Giáo hội, dành chỗ nhiều hơn cho sự đóng góp của các thánh nữ, các nữ thần học gia và các nữ thần bí gia”.
(Sala Stampa 26-10-2024; Tổng hợp 27-10-2024)