Chúa nhật ngày 14 tháng Chín tới đây, cũng là lễ Suy tôn Thánh Giá, Đức Thánh cha Lêô XIV sẽ chủ sự buổi cử hành đại kết để tưởng niệm các vị tử đạo và chứng nhân đức tin trong 25 năm qua.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Tham dự buổi tưởng niệm này sẽ có các đại diện của các Giáo hội và cộng đoàn Kitô khác nhau.
Một cuộc họp đã được tổ chức, trưa ngày 08 tháng Chín vừa qua, tại Phòng Báo chí Tòa Thánh để trình bày ý nghĩa của sự kiện này. Đây là một cuộc cử hành, giống như Đức Thánh cha Gioan Phaolô II đã đề xướng hồi Năm Thánh 2000, để tưởng niệm các vị tử đạo và chứng nhân đức tin trong thế kỷ XIV.
Hồi năm 2023, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã thành lập một Ủy ban chuẩn bị cho việc tưởng niệm này và hoạt động của Ủy ban đã được trình bày trong cuộc họp báo.
Ủy ban được thiết lập trực thuộc Bộ Phong thánh, do Đức cha Fabio Fabene làm Chủ tịch, với mục tiêu là cập nhật danh sách do thánh Gioan Phaolô II lập ra, hướng đến Năm Thánh 2025. Ủy ban gồm mười một thành viên: linh mục, tu sĩ nam nữ và giáo dân từ nhiều châu lục. Việc nghiên cứu dựa trên “đóng góp từ các Giáo hội địa phương, các dòng tu và nhiều thực thể Giáo hội khác”. Ủy ban quan tâm đến các vị tử đạo, “dấu chỉ hy vọng” cho “tất cả các hệ phái Kitô”, trong tinh thần “đại kết bằng máu” - như thánh Gioan Phaolô II từng nói - nơi “những Kitô hữu đã hiến dâng mạng sống mình”. “Trọng tâm của công trình này là ký ức”.
Về phần giáo sư Andrea Riccardi, Phó Chủ tịch Ủy ban các vị Tử đạo mới, trong cuộc họp báo, ông đã mô tả công việc trong hai năm qua, theo đó, so với trước kia, nổi bật là “sự khác biệt sâu sắc trong bản đồ địa lý của các chứng nhân đức tin”:
- Tại châu Mỹ, Ủy ban đã xác định được 304 vị tử đạo: “Nhiều người bị các tổ chức mafia, ma túy, bối cảnh phá rừng và khai thác tài nguyên sát hại”.
- Ở châu Âu, có 43: con số tương đối “thấp”, nhưng đáng lưu ý là có 110 Kitô hữu châu Âu - hầu hết là nhà truyền giáo, nhiều linh mục “fidei donum” hồng ân đức tin, đã bị sát hại khi đi truyền giáo ngoài châu Âu.
- Trung Đông (gồm cả Maghreb ở miền Bắc Phi) có 277 chứng nhân: “Điều này gợi nhớ lịch sử những thập niên gần đây với sự bách hại Kitô, đặc biệt ở Iraq”. Nhóm này gồm nhiều người “không Công giáo”, cho thấy “mối liên đới hiệp thông” với các Kitô hữu Đông phương.
- Về châu Á và châu Đại Dương, giáo sư Riccardi cho biết có 357 “nạn nhân”. “Đáng chú ý là số đông Kitô hữu bị giết khi đang cầu nguyện, đặc biệt trong các vụ tấn công ba nhà thờ ở Colombo, thủ đô Sri Lanka, ngày 21 tháng Tư năm 2019 – nhằm Đại lễ Phục Sinh, làm cho hơn 250 tín hữu Kitô bị sát hại. Theo giáo sư, “Tổng giáo phận Colombo đã gửi rất nhiều tài liệu: rất tích cực trong việc ghi nhớ biến cố bi thảm ấy”.
- Châu Phi là lục địa có số Kitô hữu bị giết nhiều nhất: Ủy ban thống kê 643 vị tử đạo, phần lớn bị sát hại do “các vụ tấn công thánh chiến Hồi giáo, nhưng cũng có các vụ xung đột chính trị - sắc tộc, trong đó cả các nhà truyền giáo cũng bị nhắm tới”.
Tóm lại, nguyên nhân chính của cái chết là khủng bố, các vụ tấn công thánh chiến, hoạt động của các tổ chức tội phạm và mafia.
Tổng số vị tử đạo trên toàn thế giới, từ năm 2000 đến 2025 là 1.624. Tuy nhiên, con số này chỉ là “phần nổi của tảng băng”. Giáo sư Riccardi nhấn mạnh những khó khăn mà Ủy ban gặp phải trong việc nghiên cứu, nhất là do không thể thu thập thống kê tin cậy ở “các vùng xa xôi” của châu Phi và các nơi khác. Dù vậy, người ta thấy rõ ràng rằng “các Kitô hữu vẫn tiếp tục chết”. Đáng chú ý là có nhiều “vị tử đạo không được công nhận chính thức”, nhưng tiểu sử của họ vẫn “đầy xúc động” và “mang tính biểu tượng cho những vùng đất bị đóng đinh trong thế giới đương đại”.
Một trường hợp là linh mục trẻ Công giáo Canđê, cha Ragheed Ganni, bị giết ở Mosul (Iraq) năm 2007 cùng ba phó tế. Cha từng nói tại một Đại hội Thánh Thể ở Bari, nam Ý rằng: “Tôi cảm thấy đầy sợ hãi, nhưng khi cầm Mình Thánh trong tay [...] tôi cảm nhận được sức mạnh của Người. Điều đó giúp chúng tôi đứng vững và hy vọng”.
Cuối cùng, Đức ông Marco Gnavi, Tổng Thư ký Ủy ban các vị Tử đạo mới, giải thích rằng buổi cử hành sẽ theo hình thức phụng vụ Lời Chúa do Đức Thánh cha Lêô chủ sự, tập trung vào Tin mừng Tám Mối Phúc. Hiện đã có 24 đại biểu chính thức của các Giáo hội và Cộng đoàn Kitô khác xác nhận sẽ tham dự, trong đó có Đức Tổng giám mục Antonij Volokolamsk, Chủ tịch Hội đồng Ngoại vụ Tòa Thượng phụ Chính thống Mascơva. Ngoài các phái đoàn tôn giáo, tại Đền thờ thánh Phaolô Ngoại Thành, Chúa nhật tới sẽ có sự hiện diện của các tu sĩ nam nữ, giáo dân và mục tử. Đây sẽ là sự kiện mà Đức cha Fabio Fabene, trong buổi họp báo nói trên, gọi là “lễ cử hành đại kết duy nhất ở Roma trong toàn Năm Thánh” hiện nay.
(Vatican News 8-9-2025)
Trực tiếp
