Hôm mùng 06 tháng Mười vừa qua, Phòng Báo chí Tòa Thánh đã công bố tự sắc đầu tiên của Đức Thánh cha Lêô XIV nhắm cải tiến tài chính của Vatican.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Tự sắc có tựa đề “Coniuncta cura” được Đức Thánh cha ký ngày 29 tháng Chín vừa qua, lễ kính các Tổng lãnh Thiên thần Micae, Gabriel và Raphael.
Từ tinh thần đồng trách nhiệm đến hiệp thông
Trong văn bản, Đức Thánh cha Lêô trích dẫn rõ ràng một trong những nguyên tắc then chốt của cuộc cải tổ Giáo triều mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đã khởi xướng qua Tông hiến “Praedicate Evangelium”, ngày 19 tháng Ba năm 2022: nguyên tắc “đồng trách nhiệm trong hiệp thông” (corresponsabilità nella communio).
Ngài giải thích rằng nguyên tắc này phải là nền tảng cho mọi hoạt động phục vụ Tòa Thánh - kể cả trong lĩnh vực quản lý kinh tế và tài chính. Mục tiêu là củng cố các quy định và năng lực chuyên môn, đồng thời thúc đẩy một “động lực hợp tác với nhau” giữa các cơ quan của Tòa Thánh có liên quan.
Bãi bỏ Tự sắc năm 2022
Với Tông thư mới này, Đức Thánh cha Lêô XIV bãi bỏ văn bản Phúc chế ngày 23 tháng Tám năm 2022, do Đức Giáo hoàng Phanxicô ký, có tựa đề “Hướng dẫn về việc quản lý và điều hành các hoạt động tài chính của Tòa Thánh và các cơ quan liên hệ”.
Tự sắc năm 2022 đó đã giao cho Cơ quan Quản trị Tài sản của Tòa Thánh, gọi tắt là APSA, quyền kiểm soát tập trung, buộc tất cả các cơ quan và bộ của Vatican phải chuyển quỹ của mình về các tài khoản do APSA quản lý.
APSA và IOR Ngân hàng Vatican: trục trung tâm của mô hình quản lý mới mà Tự sắc mới của Đức Thánh cha đương kim vẫn khẳng định thẩm quyền tổng quát của APSA đối với các hoạt động đầu tư, nhưng nêu rõ rằng cơ quan này “sẽ sử dụng cấu trúc tổ chức nội bộ của Ngân hàng Vatican (IOR)”.
Quy định này tái khẳng định vai trò điều hành của IOR, đồng thời vẫn mở ra khả năng - “nếu hiệu quả hoặc thuận tiện hơn” - được sử dụng các trung gian tài chính bên ngoài, kể cả ở nước khác, sau khi được Ủy ban Đầu tư đánh giá.
Chính sách đầu tư gắn liền với đạo đức
Mọi hoạt động đầu tư của Tòa Thánh từ nay phải hoàn toàn tuân thủ các quy định và hướng dẫn của Ủy ban Đầu tư, tôn trọng Chính sách đầu tư đã được phê chuẩn.
Điều này không chỉ bao gồm các tiêu chuẩn thận trọng và bền vững, nhưng còn đòi hỏi sự thẩm định về đạo đức và luân lý cho từng lựa chọn đầu tư, sao cho phù hợp với sứ mạng tôn giáo và xã hội của Giáo hội.
Dấu hiệu của sự điều chỉnh
Tuy vẫn đi theo định hướng Tông hiến của Đức Giáo hoàng Phanxicô “Praedicate Evangelium” về việc cải tổ Giáo triều, Tự sắc mới của Đức Lêô XIV điều chỉnh hướng đi so với mô hình tập trung hóa mạnh mẽ của năm 2022.
Một Hồng y trong Giáo triều nhận xét: “Đây cũng là một yêu cầu đến từ Hồng y đoàn, và chúng tôi đã trình lên Đức Thánh cha, chỉ ra những sai lệch do một số lựa chọn mang tính ý thức hệ trong các năm vừa qua.”
(Silere non possum 6-10-2025)
Trực tiếp
