Sau hai năm chuẩn bị, sáng ngày 04 tháng Mười năm 2023, dịp lễ kính thánh Phanxicô Assisi, Thượng Hội đồng Giám mục Thế giới Kỳ thứ XVI về chủ đề: “Tiến tới một Giáo hội hiệp hành: hiệp thông, tham gia và sứ mạng”, đã được chính thức khai mạc với thánh lễ trọng thể, lúc 9 giờ do Đức Thánh cha Phanxicô chủ sự, tại Quảng trường thánh Phêrô.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Đây cũng là thánh lễ tạ ơn của 21 hồng y mới được Đức Thánh cha tấn phong vào sáng thứ Bảy, ngày 30 tháng Chín vừa qua. Các vị tân hồng y ngồi hàng đầu, trong phần dành cho các hồng y ở bên tay phải Đức Thánh cha. Đức Hồng y Giovanni Battista Re, Niên trưởng Hồng y đoàn, thay Đức Thánh cha chủ sự các lễ nghi tại bàn thờ.
Đồng tế với Đức Thánh cha, còn có hơn 300 hồng y, giám mục và linh mục tham dự Thượng Hội đồng Giám mục này với tư cách là thành viên, hoặc chuyên gia, cùng với gần 200 linh mục khác, trước sự hiện diện của khoảng 20.000 tín hữu.
Bài giảng của Đức Thánh cha
Trong bài giảng thánh lễ, Đức Thánh cha nhắc đến bối cảnh bài Tin mừng (Mt 11, 25-30) đọc trong thánh lễ: Chúa Giêsu dâng lời cảm tạ Chúa Cha đã mạc khải Nước Trời cho những người bé mọn, thay vì những người khôn ngoan thông thái, và Chúa mời gọi những ai mệt mỏi và bị áp bức hãy đến cùng Người để được bổ dưỡng.
Đức Thánh cha nói: “Trong lúc sầu muộn, Chúa Giêsu đã có một cái nhìn đi xa hơn: Người chúc tụng Cha và nhận ra được điều tốt lành ẩn náu tăng trưởng, hạt giống Lời Chúa được những người đơn sơ đón nhận, ánh sáng Nước Thiên Chúa chiếu tỏa cả trong đêm đen”.
Đức Thánh cha khai triển hai cái nhìn của Chúa Giêsu:
Trước tiên là cái nhìn chúc lành: sau khi đã chịu sự phủ nhận của nhiều người, Chúa Kitô không để mình bị cầm hãm vì thất vọng, không trở nên cay đắng, không dập tắt ngợi khen. Con tim của Người vẫn thanh thản, cả trong bão tố. Cái nhìn này của Chúa cũng mời gọi chúng ta trở thành một Giáo hội, với tâm hồn hân hoan, chiêm ngưỡng hoạt động của Thiên Chúa và phân định hiện tại. Giữa những sóng gió thời nay, chúng ta không nản lòng, không tìm những ngõ thoát ý thức hệ... không chiều theo những giải pháp dễ dàng... Cái nhìn chúc phúc của Chúa Giêsu mời gọi chúng ta trở thành một Giáo hội không đối đầu với những thách đố và các vấn đề ngày nay với một tinh thần chia rẽ và xung đột, nhưng hướng nhìn về Thiên Chúa, là hiệp thông, kinh ngạc và khiêm tốn, chúc tụng và thờ lạy Người. Chúng ta thuộc về Chúa và hiện hữu chỉ để mang Chúa cho thế giới. Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ đầu tiên của Thượng Hội đồng là tập trung cái nhìn của chúng ta vào Thiên Chúa, để trở thành một Giáo hội nhìn nhân loại với lòng thương xót. Một Giáo hội hiệp nhất và huynh đệ, lắng nghe và đối thoại; một Giáo hội chúc lành và khích lệ, giúp đỡ con người tìm kiếm Chúa, đánh động hữu ích cho những dửng dưng, khởi đầu những hành trình để giáo dục con người về vẻ đẹp của đức tin. Một Giáo hội có Thiên Chúa ở trung tâm và vì thế, không chia rẽ nội bộ, và không bao giờ khắc nghiệt với bên ngoài. Chúa muốn Giáo hội hiền thê của Người như thế!
Tiếp đến là cái nhìn đón tiếp của Chúa Kitô. Đức Thánh cha nhận xét rằng suốt cuộc đời của Giêsu có một cái nhìn niềm nở đối với những ngươi yếu đuối nhất, những người đau khổ và bị gạt bỏ. Đặc biệt đối với họ, Chúa nói: “Hãy đến cùng tôi, tất cả những ai đang mệt mỏi, gồng gánh nặng nề và tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng” (Mt 11,28).
“Cái nhìn đón tiếp của Chúa Giêsu cũng mời gọi chúng ta là một Giáo hội niềm nở. Trong cuộc đối thoại Thượng Hội đồng, trong hành trình đẹp này dưới tác động của Thánh Linh, chúng ta đang cùng nhau thực hiện như Dân Chúa, chúng ta có thể tăng trưởng trong sự hiệp nhất và tình bạn với Chúa để nhìn những thách đố ngày nay với cái nhìn của Chúa.
Và Đức Thánh cha kết luận: “Anh chị em thân mến, Dân thánh của Chúa đang đứng trước những khó khăn và thách đố đang chờ đợi chúng ta. Cái nhìn chúc lành và đón tiếp của Chúa Giêsu ngăn cản chúng ta đừng rơi vào những cám dỗ nguy hiểm, đó là một Giáo hội cứng nhắc, võ trang chống lại thế giới và ngoái nhìn lại đằng sau: một Giáo hội nguội lạnh, đầu hàng trước những thời trang của thế gian; một Giáo hội mệt mỏi, co cụm vào mình.
“Chúng ta hãy đồng hành với nhau: khiêm tốn, nhiệt thành và vui tươi. Chúng ta tiến bước theo vết chân thánh Phanxicô Assisi, vị thánh của khó nghèo và an bình, người “điên của Thiên Chúa”.
Sau cùng, Đức Thánh cha nhắc nhở rằng Thượng Hội đồng không phải là một nghị viện, có những phe khác nhau, nhưng là một nơi ân phúc và hiệp thông. Và Chúa Thánh Linh thường phá tan những mong đợi của chúng ta để kiến tạo cái gì mới mẻ, vượt lên trên những tiên đoán và những thái độ tiêu cực của chúng ta. Chúng ta hãy cởi mở và khẩn cầu Chúa Thánh Linh, là vai chính. Chúng ta hãy tiến bước với Chúa trong tín thác và vui tươi”.
Trong phần lời nguyện phổ quát, cộng đoàn đã lần lượt cầu nguyện cho Đức Thánh cha Phanxicô, Hồng y đoàn, cho các vị lãnh đạo các dân nước, cho những người đang chịu đau khổ trong thân xác và tinh thần, sau cùng cho khóa họp này của Thượng Hội đồng Giám mục.
Phiên khoáng đại đầu tiên
Thánh lễ dài một tiếng 15 phút và kết thúc lúc 10 giờ 15. Các tham dự viên còn đủ giờ để chuẩn bị để tham dự phiên họp đầu tiên, từ 11 đến 12 giờ 30, để được chỉ dẫn về việc sử dụng các phương tiện mới tại Hội trường cũng như được thông báo những điều thực hành.
Ban chiều, từ 4 giờ 15 đến 5 giờ 45, các vị đã nhóm phiên khoáng đại đầu tiên, do vị Chủ tịch thừa ủy, là Đức Thượng phụ Ibrahim Sedrak, Giáo chủ Công giáo Copte Ai Cập, chủ tọa trước sự hiện diện của Đức Thánh cha. Ngài chào thăm mọi người, trước khi nghe bài tường trình của Đức Hồng y Mario Grech, người Malta, Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục, rồi bài của Đức Hồng y Jean-Claude Hollerich, Tổng giám mục Giáo phận Luxemburg, Tổng tường trình viên của Thượng Hội đồng này.
Trực tiếp
