Lúc 10 giờ 30 sáng ngày 16 tháng Mười vừa qua, Đức Thánh cha Lêô XIV đã đến viếng thăm tổ chức Lương Nông Quốc Tế, gọi tắt là FAO, ở Roma, nhân dịp Ngày Thế giới về Lương thực và kỷ niệm đúng 80 năm thành lập tổ chức này. Ngài kêu gọi thế giới hiệp lực để bài trừ nạn đói trên thế giới, và đặc biệt lên án việc dùng nạn đói như võ khí.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Cùng đi với Đức Thánh cha, có Đức Hồng y Quốc vụ khanh Pietro Parolin, Đức Tổng giám mục Edgar Peña Parra, Phụ tá Quốc vụ khanh và Đức Tổng giám mục Ngoại trưởng Gallagher.
Tham dự buổi khai mạc khóa họp, dưới quyền chủ tọa của ông Tổng Giám đốc Quất Đông Ngọc (Qu Dongyu) có hơn 130 phái đoàn các nước, trong đó có bà thủ tướng Ý, Giorgia Meloni, nhiều nhân vật quốc tế.
Diễn từ của Đức Thánh cha
Sau khi chào thăm và các ơn vì lời mời, Đức Thánh cha nhắc đến thảm trạng đói của nhiều người trên thế giới. Ngài nói:
Nạn đói trên hoàn cầu
“Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập FAO, lương tâm chúng ta một lần nữa phải đối diện với bi kịch - vẫn luôn hiện hữu - của nạn đói và suy dinh dưỡng. Việc chấm dứt những tai họa ấy không chỉ là trách nhiệm của doanh nhân, quan chức hay giới chính trị. Đây là một vấn đề mà tất cả chúng ta phải cùng góp phần giải quyết: các cơ quan quốc tế, chính phủ, tổ chức công, các tổ chức phi chính phủ, giới học thuật và toàn thể xã hội dân sự - không quên từng cá nhân - mỗi người cần xem nỗi đau của người khác như chính của mình. Ai đói khát không phải là người xa lạ: đó là anh chị em của tôi, và tôi phải giúp họ, không chậm trễ...
Từ khi được thành lập, FAO đã không ngừng tận tâm phục vụ, nhằm biến phát triển nông nghiệp và an ninh lương thực thành những mục tiêu ưu tiên trong chính sách quốc tế. Trong bối cảnh chỉ còn 5 năm nữa là đến hạn hoàn thành Chương trình hoạt động 2030, chúng ta phải mạnh mẽ nhắc lại rằng: đạt được mục tiêu “Không còn nạn đói” (Zero Hunger) chỉ có thể nếu có ý chí thật sự, chứ không chỉ là những tuyên bố long trọng. Vì thế, hôm nay, chúng ta được mời gọi khẩn thiết trả lời một câu hỏi cốt yếu: Chúng ta đang ở đâu trong cuộc chiến chống lại tai họa đói khát vẫn đang tàn phá một phần đáng kể nhân loại?
Còn 673 triệu người đói dù có những tiến bộ công nghệ
“Thật đáng buồn mà phải nói rằng, dù có những tiến bộ công nghệ, khoa học và sản xuất, vẫn còn 673 triệu người trên thế giới phải đi ngủ khi bụng đói, và 2,3 tỷ người khác không đủ điều kiện để có thể được dinh dưỡng phù hợp. Những con số này không chỉ là thống kê: đằng sau mỗi con số là một cuộc đời bị dang dở, một cộng đồng dễ tổn thương, là những người mẹ không thể cho con mình ăn.”
Sau khi nhắc đến tình trạng các trẻ em suy dinh dưỡng đưa đến những bệnh tật và các tai ương khác, Đức Thánh cha nhận định rằng: “Trong một thời đại mà khoa học kéo dài tuổi thọ, công nghệ rút ngắn khoảng cách giữa các châu lục, và tri thức mở ra những chân trời chưa từng có, việc để hàng triệu người phải sống - và chết - trong nạn đói là một thất bại tập thể, một lạc hướng đạo đức, một tội lỗi lịch sử.”
Nạn đói như võ khí chiến tranh
Thêm vào đó, “Những bối cảnh xung đột hiện nay đã khiến thực phẩm bị sử dụng trở lại như vũ khí chiến tranh, đi ngược lại mọi nỗ lực nâng cao nhận thức mà FAO đã kiên trì thực hiện suốt tám thập kỷ qua. Ngày càng xa vời dường như là đồng thuận từng được các quốc gia thừa nhận, đó là ‘cố ý gây đói là tội ác chiến tranh, cũng như việc cố tình ngăn cản cộng đồng tiếp cận lương thực.
Luật nhân đạo quốc tế cấm tuyệt đối mọi hành vi tấn công dân thường và các nhu yếu phẩm thiết yếu cho sự sống còn. Vài năm trước, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã đồng thanh lên án hành vi này, thừa nhận mối liên hệ giữa xung đột vũ trang và mất an ninh lương thực, coi việc dùng nạn đói để hành hạ dân thường là một phương thức chiến tranh đáng lên án. Thế nhưng, điều ấy dường như đã bị lãng quên: chúng ta vẫn đau lòng chứng kiến chiến lược tàn nhẫn này tiếp diễn, kết án đàn ông, phụ nữ và trẻ em vào cảnh đói khát, tước đi quyền cơ bản nhất của họ: quyền được sống. Tiếng kêu thầm lặng của những người chết đói vẫn vang vọng trong lương tâm nhân loại, dù thường bị phớt lờ, bóp nghẹt hoặc xuyên tạc. Chúng ta không thể tiếp tục như thế, vì đói khát không phải là định mệnh của con người, mà là sự diệt vong của nó.”
Trước tình trạng đó, Đức Thánh cha nói thêm rằng: “Hãy củng cố quyết tâm để chấm dứt tai tiếng này! Đừng xem đói khát chỉ là một “vấn đề cần giải quyết” - hơn thế nữa, đó là tiếng kêu vang lên tận trời, đòi hỏi phản ứng nhanh chóng của mọi quốc gia, mọi cơ quan quốc tế, mọi cấp khu vực, địa phương hay tư nhân. Không ai có thể đứng ngoài cuộc chiến chống đói. Đó là trận chiến của tất cả chúng ta.
Thưa quý vị, ngày nay chúng ta đang chứng kiến những nghịch lý phẫn nộ. Làm sao chúng ta có thể chấp nhận việc hàng triệu tấn lương thực bị lãng phí trong khi vô số người phải lục tìm trong rác để kiếm miếng ăn? Làm sao lý giải được những bất bình đẳng khiến một số ít người có tất cả, còn nhiều người chẳng có gì?
Chiến tranh và xung đột
“Tại sao các cuộc chiến vẫn chưa được chấm dứt - những cuộc chiến tàn phá ruộng đồng trước cả khi tàn phá thành phố, dẫn đến những cảnh tượng không xứng với phẩm giá con người, nơi trẻ em tiều tụy da bọc xương đi tìm thức ăn để rồi lịm dần?
Trước bức tranh thế giới đau thương và rối loạn bởi chiến tranh, dường như chúng ta đã trở thành những kẻ chứng kiến thờ ơ, trong khi những thảm họa nhân đạo trước mắt lẽ ra phải thúc đẩy chúng ta trở thành những người kiến tạo hòa bình, mang dầu xoa dịu cho những vết thương đang rỉ máu trong trái tim nhân loại.
Thế giới không thể tiếp tục chứng kiến những cảnh tượng ghê rợn đang diễn ra ở nhiều vùng đất. Cần phải chấm dứt điều đó ngay.
Đã đến lúc phải can đảm hỏi: Các thế hệ tương lai có xứng đáng sống trong một thế giới bất lực trước nạn đói và nghèo khổ không? Có thể nào nhân loại không thể chấm dứt những bất công nhức nhối đang hằn lên gia đình nhân loại? Liệu các nhà lãnh đạo chính trị và xã hội có thể tiếp tục chia rẽ, lãng phí thời gian và nguồn lực vào những tranh luận vô ích, trong khi những người họ phải phục vụ vẫn bị lãng quên và lợi dụng vì lợi lộc phe phái?” (...)
Dấn thân xây dựng tương lai tốt đẹp hơn
“Trong bối cảnh ấy, thật sáng suốt khi Ngày Lương thực Thế giới năm nay tiến hành với chủ đề: “Nắm tay nhau vì một nền lương thực và tương lai tốt đẹp hơn.”
Trong thời điểm đầy chia rẽ và mâu thuẫn này, việc cùng nhau gắn bó trong tinh thần hợp tác không chỉ là lý tưởng đẹp, mà là lời kêu gọi hành động mạnh mẽ. Không thể chỉ dừng lại ở những tấm áp phích khẩu hiệu rực rỡ - đã đến lúc hành động thực sự, tác động tích cực đến cuộc sống của những người đói khát, những người đang chờ đợi chúng ta bằng những cử chỉ cụ thể, để giúp họ đứng dậy.”
Cũng trong diễn văn, Đức Thánh cha đề cao vai trò của phụ nữ như những người “đầu tiên trông coi miếng bánh còn thiếu, là người gieo hy vọng trên cánh đồng, là người nhào nặn tương lai bằng đôi tay chai sạn vì lao nhọc. Ở mọi nơi trên thế giới, người phụ nữ là kiến trúc sư thầm lặng của sự sống còn, người gìn giữ tận tụy công trình sáng tạo của Thiên Chúa. Việc công nhận và trân trọng vai trò ấy không chỉ là một hành động công bằng, mà còn là bảo chứng cho một nền lương thực nhân bản và bền vững hơn.”
Và Đức Thánh cha nhắc đến thảm trạng đau thương của những người đang bị kết án do đói nghèo và bạo lực ở Ucraina, Gaza, Haiti, Afghanistan, Mali, Cộng hòa Trung Phi, Yemen và Nam Sudan, chỉ kể một vài nơi trên hành tinh, nơi mà nghèo đói đã trở thành “cơm hằng ngày” của quá nhiều anh chị em chúng ta?
Cộng đồng quốc tế không thể ngoảnh mặt làm ngơ. Chúng ta phải cảm thông và gánh lấy nỗi đau của họ.”
(Sala Stampa 16-10-2025)
Trực tiếp
