Sáng ngày 11 tháng Mười Hai vừa qua, Đức Thánh cha Lêô XIV đã tiếp kiến các giáo sư và sinh viên cũng như các cộng tác viên của Giáo hoàng Học viện Khảo cổ Kitô giáo, nhân kỷ niệm 100 năm thành lập.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Học viện này hiện do Đức ông Stefan Heid, người Đức, làm Viện trưởng và vị Đại Chưởng ấn là Đức Hồng y Mendonça Tolentino, người Bồ Đào Nha.
Lên tiếng tại buổi tiếp kiến, Đức Thánh cha nhắc lại nguồn gốc của Học viện, được Đức Piô XI thiết lập qua Tự sắc I primitivi cemeteri di Roma cristiana, Các nghĩa trang nguyên thủy của Roma Kitô. Tự sắc nhấn mạnh trách nhiệm của các vị Giáo hoàng trong việc bảo tồn di sản thánh thiêng của Giáo hội, đặc biệt là các hang toại đạo Kitô giáo (Catacombe), các đại vương cung thánh đường, tranh khảm, bia ký, hội họa, điêu khắc và vật dụng phụng vụ cổ.
Trong tự sắc, Đức Piô XI cũng tri ân hai nhà tiên phong của khảo cổ Kitô giáo: Giovanni Battista de Rossi và Antonio Bosio. Ngài thành lập Học viện với mục đích hướng dẫn các bạn trẻ từ khắp nơi trên thế giới tham gia nghiên cứu khoa học về các di tích Kitô giáo cổ.
Đức Thánh cha Lêô khẳng định rằng sau một thế kỷ, sứ mạng này vẫn còn sinh động, đặc biệt qua các đại hội quốc tế về khảo cổ Kitô giáo, giúp Học viện tiếp tục đóng góp cho khoa học lịch sử cũng như cho đời sống đức tin và căn tính Kitô hữu. Trong Tông thư công bố cùng ngày, Đức Thánh cha trình bày một số suy tư về tầm quan trọng của khảo cổ, và trong diễn văn hôm nay, ngài bổ sung vài điểm nhấn.
Đức Thánh cha nói rằng khảo cổ Kitô giáo có những đặc tính riêng về phương pháp luận nhờ các đặc điểm thời gian, lịch sử và chủ đề riêng, và không nên bị hòa lẫn vào khảo cổ thời Trung cổ. Tính “Kitô giáo” ở đây không mang tính tuyên xưng tôn giáo, nhưng nói lên phẩm giá khoa học và chuyên môn của ngành.
Khảo cổ Kitô giáo còn là một khí cụ phục vụ đại kết, vì nó nghiên cứu giai đoạn Giáo hội còn hiệp nhất; nhờ đó, các hệ phái có thể nhận ra nguồn gốc chung và nuôi dưỡng khát vọng hiệp thông trọn vẹn. Đức Thánh cha chia sẻ kinh nghiệm trong chuyến tông du gần đây đến Iznik, xưa là thành Nicea, nơi ngài cùng đại diện các Giáo hội khác tưởng niệm Công đồng Chung đầu tiên trước những di tích cổ kính gây xúc động mạnh. Đức Thánh cha đánh giá cao ngày nghiên cứu mà Học viện tổ chức với Bộ Loan báo Tin mừng.
Đức Thánh cha cũng mời gọi Học viện đóng góp cho “ngành ngoại giao văn hóa”, vì văn hóa có khả năng vượt biên giới, phá vỡ thành kiến và xây dựng thiện ích chung. Ngài ví Học viện như chiếc cầu nối giữa “hòa bình” của Năm Thánh 1925 và “hy vọng” của Năm Thánh hiện nay, 2025: qua các công trình khai quật và nghiên cứu, Học viện mang đến cả tri thức lẫn thông điệp hòa bình.
Sau cùng, trích lời thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, về “cội rễ Kitô giáo của châu Âu”, Đức Thánh cha Lêô khẳng định công việc của các nhà khảo cổ chính là đáp lại lời mời gọi ấy. Ngài cầu chúc Học viện tiếp tục phục vụ Giáo hội và văn hóa với sức sống mới.
(Sala Stampa 11-12-2025)
Trực tiếp
