Văn phòng Truyền thông Xã hội của FABC tổ chức cuộc gặp gỡ các Giám mục để phân định về ảnh hưởng của AI

Từ ngày 10 đến ngày 12 tháng Mười Hai năm 2025, tại Đại học Thánh Phanxicô, Hong Kong, Văn phòng Truyền thông Xã hội trực thuộc Liên Hội đồng Giám mục Á châu (FABC-OSC) sẽ nhóm hội nghị thường kỳ, gọi là “Bishops’ Meet”, về chủ đề: “Trí tuệ nhân tạo và thách đố mục vụ tại Á châu”. Hội nghị quy tụ hơn ba mươi đại biểu đại diện từ các Giáo hội và chuyên viên truyền thông từ khắp châu lục.

Gioan Baotixita Trần Thanh Thế, O.P. | RVA

Các thành viên tham dự

Trong số các đại biểu tham dự, có bảy giám mục đến từ Việt Nam, Nhật Bản, Sri Lanka, Đài Loan, Thái Lan và Indonesia, cùng vị Chủ tịch FABC-OSC, Đức cha Marcelino Antonio M. Maralit Jr., Giám mục Giáo phận San Pablo, Philippines. Từ Việt Nam, có Đức cha Đa Minh Nguyễn Tuấn Anh, Giám mục Phụ tá Giáo phận Xuân Lộc, Chủ tịch Ủy ban Truyền thông Xã hội trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam.

Bộ Truyền thông của Tòa Thánh cũng cử hai đại biểu cấp cao để nhấn mạnh tầm quan trọng và trách nhiệm của Giáo hội đối với trí tuệ nhân tạo (AI).

Hội nghị tại Hong Kong năm 2025 cũng bao gồm hơn mười lăm linh mục đang phục vụ tại các văn phòng truyền thông của các quốc gia, các giáo phận cũng như các tổ chức truyền thông Công giáo. Ngoài ra, hội nghị cũng đón nhận sự đóng góp về mặt kỹ thuật cũng như kinh nghiệm mục vụ từ nhiều anh chị em chuyên gia giáo dân, các nhà báo chuyên nghiệp, cũng như các chuyên viên trong lĩnh vực phát triển AI, truyền thông kỹ thuật số và phương pháp fact-checking (xác minh dữ kiện-một trong những phương pháp để phân biệt tin giả, xấu, độc-chú thích của người dịch).

Đức Hồng y Stephen Chow (Stêphanô Chu Thủ Nhân), Dòng Tên, Giám mục Hong Kong, đã chủ sự thánh lễ khai mạc vào ngày 10 tháng Mười Hai, đồng thời mời gọi các tham dự viên hãy cùng nhau đối thoại cách chân thành, cởi mở với tinh thần hướng đến sứ vụ chung.

Các hội thảo và chủ đề

Trong suốt hội nghị, các tham dự viên cùng khám phá các lĩnh vực rộng lớn của các chủ đề. Giáo sư Victor Lam sẽ trình bày đề tài: “AI và tác động của nó trên nhân loại”, cung cấp một cái nhìn tổng quan về sự phát triển của công nghệ mới này và những hệ quả về luân lí xã hội của chúng.

Tiến sĩ Paolo Ruffini, Bộ trưởng Bộ Truyền thông của Tòa Thánh sẽ nói về đề tài: “AI và Giáo hội”, phác họa những thách đố và cơ may về phương diện mục vụ cũng như những mong đợi tích cực cho truyền thông, truyền giáo và đời sống cộng đồng.

Ông Edwin Lopez từ Đài Truyền hình Lời Vĩnh Cửu (EWTN) sẽ thảo luận làm thế nào AI có thể hỗ trợ sứ mạng của truyền thông Công giáo. Kế đó, ông Kwok Wai Man Raymund, thuộc Giáo phận Hong Kong, sẽ giới thiệu một ứng dụng ngữ nghĩa học về các tài liệu Thánh kinh và Giáo hội, được thiết kế để hỗ trợ cho công việc của các nhà nghiên cứu và các nhân viên mục vụ. Sau đó, ông John Pan Lingto, một chuyên gia từ Trung Quốc, sẽ cắt nghĩa các cách thức mới cho việc xác minh dữ kiện (fact-checking) và kiểm tra các thông tin trên mạng internet, hiện là mối quan tâm cần thiết hơn bao giờ hết đối với các nhà truyền thông trong Giáo hội.

Từ Tòa Thánh, có nữ Tiến sĩ Nataša Govekar, người đứng đầu bộ phận Thần học Mục vụ của Bộ Truyền thông Tòa Thánh, sẽ hướng dẫn những nguyên tắc sử dụng AI cho những người đang làm công tác mục vụ và truyền giáo, nhấn mạnh đến trách nhiệm của cá nhân, với phương pháp đặt con người ở trung tâm hơn là công nghệ.

Những thảo luận này nhằm mục đích hỗ trợ các vị lãnh đạo Giáo hội ở châu Á hiểu biết, rồi phân định việc AI sẽ giúp thăng tiến sứ vụ truyền giáo như thế nào, đang khi vẫn bảo toàn phẩm giá con người, tính xác thực cũng như đặc tính kết nối của truyền thông Kitô giáo.

AI là ân ban và là trách nhiệm

Trong một buổi trả lời phỏng vấn với Đài Chân Lý Á Châu (RVA), linh mục John Mi Shen, người Trung Quốc, Tổng Thư ký FABC-OSC, kiêm Giám đốc Chương trình của Đài Chân Lý Á Châu, đã mô tả AI như là một “quà tặng”, đang hỗ trợ Giáo hội trong việc dịch thuật, sao chép, lưu trữ và tạo các nội dung. Linh mục Mi Shen chia sẻ: “Đối với nền tảng truyền thông đa ngôn ngữ như Đài Chân Lý Á Châu, thì đó là một phúc lành. Tuy nhiên, AI cũng chỉ là một dụng cụ, là phương tiện. Trọng tâm của truyền thông nằm ở con người. Các mối tương quan, sự nhận thức và tính xác thực thì không thể nào tự động hóa được. Giáo hội cần những nhà truyền thông vừa hiểu biết công nghệ và vừa có nền tảng tâm linh vững chắc”.

Bối cảnh rộng lớn hơn: AI trong việc loan báo Tin mừng tại Á châu

Các đề tài của cuộc hội ngộ tại Hong Kong vang dội lại những thảo luận mới đây tại Cuộc Đại Hành hương Hy vọng, vừa diễn ra tại Penang, Malaysia vào tháng Mười Một vừa qua, khi ông Nicholas Lim, một chuyên gia truyền thông người Singapore đã chia sẻ về vai trò của truyền thông kỹ thuật số và AI trong việc loan báo Tin mừng. Ông Lim đã cảnh báo rằng AI thiếu sự cảm thông và chiều sâu tinh thần, đưa đến nguy cơ có những nội dung đi lầm đường lại lối hoặc dẫn đến khuynh hướng thế tục. Ông mời gọi các giáo phận tại Á châu hãy hình thành các nền tảng chứa đựng các kiến thức và giáo lý của Giáo hội đáng tin cậy để củng cố và thăng tiến quyền giáo huấn của Giáo hội cách phù hợp.

Hướng đến tương lai: Những hướng dẫn mục vụ cho Á châu

Vào ngày 12 tháng Mười Hai năm 2025, các giám mục sẽ nhóm họp hội nghị thường niên của các thành viên FABC-OSC, xem xét các báo cáo từ các quốc gia, đồng thời cùng đóng góp cho bản dự thảo “Những Hướng dẫn mục vụ về AI tại Á châu”.

Đức giám mục Chủ tịch FABC-OSC Maralit sẽ chủ sự thánh lễ bế mạc cuộc hội ngộ, sau đó một Tuyên ngôn chung của cuộc hội ngộ cũng sẽ được công bố.

Bên cạnh những buổi hội thảo chính thức, các tham dự viên cũng được viếng thăm hòn đảo nhỏ bé Yim Tin Tsai, làng Công giáo Hakka, được các thừa sai người Ý đến loan báo Tin mừng vào thế kỷ XIX. Sau đó, các tham dự viên sẽ tham dự đêm văn hóa và bữa tối, kết thúc cuộc hội ngộ, do Giáo phận Hong Kong khoản đãi.