Giáo hội Công giáo đang chuẩn bị trải nghiệm Mật nghị bầu Giáo hoàng mới, kế nhiệm Đức Cố Giáo hoàng Phanxicô. Đây sẽ là lần thứ ba trong vòng hai mươi năm, Giáo hội trải qua kinh nghiệm này. Sau đây, kính mời quý và các bạn cùng nhìn lại hai Mật nghị bầu Giáo hoàng gần đây nhất: hồi tháng Tư năm 2005, với vị được chọn là Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI và hồi tháng Ba năm 2013, với vị được chọn là Đức Giáo hoàng Phanxicô.
Phúc Nhạc | RVA
1. Mật nghị bầu chọn Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI
Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II qua đời ngày 02 tháng Tư năm 2005, hưởng thọ 84 tuổi, sau hai mươi bảy năm phục vụ Giáo hội trong sứ vụ kế vị thánh Phêrô, và đã được an táng sau đó.
Hồng y đoàn khi ấy đã nhóm họp tổng cộng mười hai phiên toàn thể, để bàn luận về tình hình Giáo hội và thế giới.
Tiếp đó, lúc 10 giờ sáng, ngày 18 tháng Tư, Đức Hồng y Joseph Ratzinger, Niên trưởng Hồng y đoàn chủ sự thánh lễ tại Đền thờ Thánh Phêrô, cùng với 115 Hồng y cử tri, trước sự tham dự của 38 Hồng y trên 80 tuổi, các Giám mục, Linh mục, tu sĩ nam nữ và hàng ngàn giáo dân, để dâng thánh lễ, xin Chúa sớm ban cho Giáo hội một mục tử theo ý muốn của Ngài.
Hiện diện trong thánh lễ, còn có Ngoại giao đoàn cạnh Tòa Thánh.
Lúc 16 giờ 30 cùng ngày 18 tháng Tư, 115 Hồng y cử tri thuộc 52 quốc gia, cùng với một số chức sắc Tòa Thánh có liên hệ tới Mật nghị Hồng y bầu Giáo hoàng, đã tập họp tại sảnh đường Phép Lành, ở tầng phía cuối Đền thờ Thánh Phêrô, cũng thuộc Dinh Tông tòa, để khai mạc nghi thức tiến vào mật nghị. Nghi thức này cũng được các đài truyền hình khắp thế giới trực tiếp trình chiếu.
Trong khi đoàn rước tiến bước hướng về nhà nguyện Sistina, ca đoàn và mọi người cùng hát Kinh cầu các thánh.
Sau khi các Hồng y an tọa trong Nhà nguyện Sistina, sách Tin mừng được đặt ở vị trí cao trọng giữa nguyện đường, để “chủ tọa trên toàn bộ các lễ nghi và quyết định của các Hồng y”.
Rồi mọi người hiện diện hát kinh “Veni, Creator Spiritus”, cầu xin Chúa Thánh Thần, sau đó Đức Hồng y Niên trưởng đọc lời nguyện, xin Chúa hướng dẫn và bảo vệ, ban cho các tôi tớ Chúa Thần Trí khôn ngoan, chân lý và an bình, để tìm biết ý Chúa và phụng sự Chúa hết lòng”.
Nghi thức khai mạc mật nghị được tiếp tục với phần tuyên thệ. Đức Hồng y Niên trưởng tuyên đọc công thức như sau: “Chúng tôi tất cả và từng Hồng y cử tri hiện diện trong cuộc bầu cử Giáo hoàng ở đây, chúng tôi tuyên hứa, buộc mình và thề trung thành tuân giữ kỹ lưỡng tất cả những quy định chứa đựng trong Tông hiến của Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II “Universi Dominici Gregis”, Mục tử toàn thể đoàn chiên Chúa, ban hành ngày 22 tháng Hai năm 1996.
“Cũng vậy, chúng tôi tuyên hứa, buộc mình và thề rằng bất kỳ người nào trong chúng tôi, khi được bầu làm Giáo hoàng, theo sự xếp đặt của Chúa, thì sẽ quyết tâm trung thành chu toàn sứ vụ Phêrô Mục tử của Giáo hội hoàn vũ, và sẽ không thiếu sót trong việc hăng say khẳng định và bảo vệ các quyền thiêng liêng và trần thế, cũng như tự do của Tòa Thánh”.
“Nhất là chúng tôi hứa và thề hết sức trung thành tuân giữ bí mật, với tất cả mọi người, dù là giáo sĩ hay giáo dân, về tất cả những gì liên quan bất cứ cách nào tới việc bầu Giáo hoàng và về những gì xảy ra tại nơi bầu cử, liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến việc bỏ phiếu; không vi phạm bằng tất cứ cách nào bí mật này, dù là trong lúc hoặc sau cuộc bầu cử Giáo hoàng mới, trừ khi được chính Đức Giáo hoàng cho phép rõ ràng; chúng tôi hứa và thề không bao giờ ủng hộ hoặc hỗ trợ bất kỳ sự xen mình, chống đối hoặc bất cứ hình thức can thiệp nào mà thế quyền thuộc bất kỳ phạm vi hoặc cấp độ nào, hoặc bất kỳ nhóm người hoặc cá nhân nào muốn xen mình vào việc bầu Giáo hoàng”.
Sau đó, mỗi vị Hồng y, theo thứ tự phẩm trật, tuyên thệ theo công thức: “Tôi, Hồng y..., tuyên hứa, buộc mình và thề…”.
Vị Hồng y ấy đặt tay trên sách Phúc âm do các vị trong Ban nghi lễ mang tới, và nói thêm rằng: “Xin Chúa và sách Tin mừng mà tay tôi chạm đến đây, trợ giúp tôi như vậy”.
Sau khi vị Hồng y cuối cùng tuyên thệ xong, Đức Tổng giám mục Marini, Trưởng ban nghi lễ Phụng vụ của Tòa Thánh đã truyền lệnh: “Extra omnes”, nghĩa là những ai không tham dự Mật nghị Hồng y bầu Giáo hoàng, đều phải rời khỏi Nhà nguyện Sistina. Chỉ còn lại vị trưởng Ban nghi lễ phụng vụ, và Đức Hồng y Tomas Spidlik bắt đầu trình bày cho các Hồng y cử tri một bài suy niệm về nghĩa vụ hết sức hệ trọng đang chờ đợi các vị và sự cần thiết phải hành động với ý hướng hoàn toàn ngay thẳng trong việc bầu Giáo hoàng, chỉ tìm cách chu toàn ý Chúa và chỉ nhắm công ích của toàn thể Giáo hội mà thôi.
Sau bài suy niệm, cả Đức Hồng y Spidlik lẫn Đức Tổng giám mục Marini, cũng rời khỏi Nhà nguyện Sistina, chỉ còn lại 115 Hồng y cử tri. Cánh cửa nhà nguyện được Đức Hồng y Attilio Nicora, nguyên Chủ tịch sở Quản trị tài chính của Tòa Thánh, là người cuối trong các Hồng y đẳng phó tế, đích thân đóng lại, và bên ngoài các vệ binh được bố trí canh giữ tất cả các lối vào nhà nguyện.
Đắc cử
Ngày 19 tháng Tư năm 2005, một ngày sau khi bắt đầu mật nghị, Đức Hồng y Ratzinger đã được bầu chọn làm Giáo hoàng thứ 265 của Giáo hội Công giáo, với tông hiệu Bênêđictô XVI.
Hai ngày sau đó, 21 tháng Tư, Đức Thánh cha Bênêđictô XVI đã tái bổ nhiệm Đức Hồng y Angelo Sodano vào chức vụ Quốc vụ khanh Tòa Thánh, đồng thời tái bổ nhiệm các Hồng y và Tổng giám mục Tổng trưởng và Chủ tịch các cơ quan trung ương Tòa Thánh, và Chủ tịch Ủy ban Tòa Thánh đặc trách thành Vatican.
Từ nhiệm và mật nghị mới
Sau hơn bảy năm thi hành sứ vụ Phêrô, phục vụ Giáo hội hoàn vũ, ngày 11 tháng Hai năm 2013, Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI tuyên bố từ nhiệm vì lý do sức khỏe.
Sau gần hai tuần lễ Tòa Thánh trống vị do sự từ nhiệm của Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI, Giáo hội Công giáo vui mừng được Chúa ban cho một vị chủ chăn mới, đó là Đức Thánh cha Phanxicô. Những cử chỉ, lời nói và hoạt động đầu tiên đơn sơ, khiêm tốn, nồng nhiệt của ngài đã thu hút ngay lòng quý mến của các tín hữu và thiện cảm của dư luận các giới, báo hiệu một triển vọng tích cực cho Giáo hội.
2. Mật nghị bầu chọn Đức Giáo hoàng Phanxicô
Từ thứ Hai, ngày 04 tháng Ba năm 2013, Hồng y đoàn bắt đầu nhóm các Phiên họp toàn thể để trao đổi và chuẩn bị cho Mật nghị bầu chọn Giáo hoàng. Con số các Hồng y tham dự các phiên họp này tại Hội trường Thượng Hội đồng Giám mục ở Vatican, từ 142 tới 152 vị trên tổng số 206 Hồng y, trong số này có 115 Hồng y cử tri dưới 80 tuổi. Sau khi vị Hồng y cử tri cuối cùng là Đức Hồng y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, Tổng giám mục Tổng Giáo phận Sài Gòn có mặt tại phiên họp, từ chiều ngày 07 tháng Ba năm 2013, ngay hôm sau đó, Hồng y đoàn đã quyết định bắt đầu Mật nghị bầu chọn Giáo hoàng mới, từ ngày 12 tháng Ba năm 2013.
Sáng thứ Ba, ngày 12 tháng Ba năm 2013, tất các Hồng y đã cử hành thánh lễ tại Đền thờ Thánh Phêrô, do Đức Hồng y Niên trưởng Angelo Sodano chủ sự, trước sự hiện diện của chín ngàn tín hữu. Rồi lúc 16 giờ 30 cùng ngày, 115 Hồng y cử tri, thuộc 48 quốc tịch, trong đó có 28 vị người Ý, bắt đầu cuộc rước vào Nhà nguyện Sistina trong Dinh Tông tòa, nơi được chọn làm địa điểm bầu Giáo hoàng.
Từ Quảng trường thánh Phêrô bên ngoài, hàng chục ngàn tín hữu và du khách, cùng với sáu ngàn ký giả và giới truyền thông thế giới bắt đầu chờ đợi và theo dõi, mắt nhìn lên ống khói gắn trên mái Nhà nguyện Sistina.
Tuy trời tối, nhưng bốn màn hình lớn được bố trí tại Quảng trường và có đèn chiếu vào ống khói, nên mọi người đều có thể thấy rõ được những gì xảy ra.
Lúc 19 giờ 42 phút, một luồng khói đen sậm từ ống khói tỏa ra, báo hiệu lần bỏ phiếu đầu tiên của các Hồng y không có kết quả.
Lúc 19 giờ 6 phút, ngày 13 tháng Ba năm 2013, khói trắng bắt đầu xông ra từ ống khói trên mái Nhà nguyện Sistina, giữa tiếng reo vui mừng của hàng chục ngàn tín hữu vẫn kiên nhẫn đứng chờ đợi hàng giờ trước đó dưới trời mưa, tại Quảng trường thánh Phêrô. Khói trắng thật rõ ràng! Các chuông của Đền thờ Thánh Phêrô được gióng lên liên hồi, báo hiệu đã có Giáo hoàng mới.
Trong khi chờ đợi, ban quân nhạc của Hiến binh Vatican, cùng với đoàn Vệ binh Thụy Sĩ và ban quân nhạc của hiến binh Italia và đoàn liên quân của nước này, tiến ra thềm Đền thờ Thánh Phêrô để sẵn sàng chào mừng Đức tân Giáo hoàng.
Một giờ năm phút sau khi bắt đầu có khói trắng, Đức Hồng y Jean Louis Tauran, người Pháp, Trưởng đẳng Phó tế, xuất hiện tại bao lơn Đền thờ Thánh Phêrô, giữa tiếng reo hò vui mừng của mọi người. Viva il Papa! Bầu trời lúc này đã tạnh mưa. Đức Hồng y Trưởng đẳng Phó tế long trọng tuyên bố:
“Tôi loan báo cho anh chị em một tin vui lớn: Chúng ta đã có Giáo hoàng. Đó là Đức Hồng y Bergoglio. Ngài lấy danh hiệu là Phanxicô”.
Trực tiếp
