Sách Đanien được biên soạn vào khoảng thế kỷ II trước Công nguyên, thời vua Antiôkhô Êpiphanê (175–164 TCN). Nhà vua ép dân phải bỏ đạo, thờ thần linh Hy Lạp. Nhiều người trung tín bị giết, bị tra tấn, hoặc bị buộc phải chối bỏ đức tin. Sách Đanien ra đời nhằm: khích lệ dân Chúa kiên trung giữa bách hại; khơi dậy niềm hy vọng về một Thiên Chúa vẫn làm chủ lịch sử; và khẳng định Thiên Chúa cứu độ những ai trung thành. Câu chuyện “Ba thiếu niên trong lò lửa” không chỉ kể chuyện quá khứ thời Nabucôđônôsô (thế kỷ VI TCN) mà là một dụ ngôn lịch sử để an ủi cộng đoàn đang bị bách hại.
Cuối năm phụng vụ, Giáo Hội mời gọi chúng ta dừng lại một nhịp, nhìn lại hành trình đã qua để nhận ra bàn tay Thiên Chúa đang âm thầm dẫn dắt từng biến cố cuộc đời. Và, thật đẹp biết bao, khi tâm tình ấy được cất lên bằng chính bài thánh ca của ba thiếu niên Do Thái giữa lò lửa.[1]
Lạy Chúa là Thiên Chúa tổ tiên chúng con,
xin chúc tụng và ca ngợi Chúa,
cùng tôn vinh Danh Thánh mãi muôn đời.
Năm phụng vụ đang qua đi, mỗi người đều trải qua vui buồn, thành công hay thất bại, bình an hay khốn khó. Tất cả những điều ấy, khi đặt dưới ánh sáng đức tin, đều mang một ý nghĩa cứu độ. Như ba thiếu niên trong lò lửa đã không kêu trách, nhưng cất lời chúc tụng, chúng ta cũng được mời gọi thốt lên:
Lạy Chúa, mọi sự Chúa làm đều đáng cậy tin,
đường lối Chúa quả là ngay thẳng.
Trong cuộc sống, không phải lúc nào chúng ta cũng hiểu được kế hoạch của Chúa; đôi khi Chúa dẫn ta qua những lối đi tưởng chừng nghiệt ngã, hoặc để ta đối diện những giới hạn của bản thân. Và rồi khi nhìn lại, ta thầm nhận ra: Chúa chưa bao giờ rời bỏ chúng ta. Tuy nhiên, bài thánh ca cho ta thấy chân lý nền tảng của đời sống thiêng liêng: Thiên Chúa luôn trung tín, còn con người thì dễ bất tín.
Chúng con đã phạm tội,
đã làm điều gian ác khi dám lìa xa Ngài.
Nhìn lại khoảng thời gian đã qua, có lẽ ai trong chúng ta cũng có những lìa xa nho nhỏ nhưng dai dẳng: những lần nguội lạnh trong cầu nguyện; những chọn lựa đặt ý riêng trên ý Chúa; những lời nói, thái độ làm tổn thương tha nhân; những thỏa hiệp nhỏ với tội lỗi, dần dần làm mờ đi lương tâm. Sự thành thật này không nhằm dìm ta trong mặc cảm, nhưng mở ra một cánh cửa: để Chúa chạm vào và chữa lành. Để rồi chúng ta cất lên lời cầu xin đầy tin tưởng:
Xin đừng bỏ rơi chúng con,
đừng hủy bỏ giao ước của Ngài.
Thời gian qua đi không chỉ nhắc chúng ta đến sự xét mình, nhưng nhắc chúng ta khẩn xin lòng thương xót. Con người có thể phản bội, nhưng Thiên Chúa không bao giờ phản bội. Người nhớ đến Ápraham, Isaác và Giacóp, và cũng nhớ đến mỗi chúng ta - những kẻ yếu đuối nhưng được yêu thương.
Lời cầu nguyện quan trọng của bài thánh ca được xem như cốt lõi của đời sống thiêng liêng đó là:
Xin nhận tâm hồn thống hối
và tinh thần khiêm nhượng của chúng con.
Chúa không đòi của lễ lớn lao, nhưng đòi một trái tim biết trở về. Nếu thời gian qua, có khi chúng ta thành công mà quên Chúa, hoặc gặp thất bại rồi chán nản, thì giờ đây, cuối năm phụng vụ là thời khắc để đứng lên, và nói với Chúa: “Lạy Chúa, con muốn bước lại từ đầu.”
Bài thánh ca kết thúc với một lời xác tín thật đẹp:
Những ai tin cậy vào Ngài
đâu có phải ê chề thất vọng.
Đời sống đôi khi khiến ta mệt mỏi; tương lai có thể mờ mịt; mối tương quan có khi rạn nứt; sức khỏe, kinh tế, công việc… đôi khi bấp bênh. Nhưng khi biết rằng Chúa nắm giữ tương lai, ta sẽ không còn lo sợ. Chúa không hứa năm tới sẽ không có thử thách, nhưng Chúa hứa rằng: “Ta ở với con.” Và điều đó là đủ.
Chiêm ngắm ba trẻ nhỏ đứng giữa lò lửa mà vẫn hát ca, chúng ta cũng muốn cất lên bài ca mới cuối năm phụng vụ. Một năm dù thăng trầm, vẫn là một món quà, vì có Chúa ở cùng.
Chúng ta tạ ơn vì những gì Chúa đã làm, xin lỗi vì những gì chúng ta đã thiếu sót, và phó thác những gì sắp đến vào tay Đấng yêu thương chúng ta.
Xin cho mỗi người bước vào năm phụng vụ mới với trái tim thanh tẩy, tâm hồn an bình, và một niềm hy vọng được củng cố từ chính lời Chúa.
Lạy Chúa, con tin rằng những ai cậy trông Chúa sẽ không phải thất vọng. Con xin dâng lên Chúa mọi biến cố đã qua: những niềm vui và nỗi buồn, những thành công và yếu đuối. Xin đồng hành với con trong năm mới sắp đến. Xin cho con biết tìm kiếm thánh nhan Chúa, biết sống theo ý Chúa, biết đặt Chúa làm trung tâm mọi chọn lựa. Dù tương lai có thế nào, xin cho con luôn bình an vì biết rằng Chúa nắm giữ cuộc đời con. Amen.
Minh Thanh
[1] Đn 3,26-41.
Trực tiếp
