Song song với cuộc kháng chiến chống Nga, nhà nước Ucraina tiếp tục tấn công các giáo sĩ Chính thống ở Ucraina bị coi là thân Nga.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Hãng tin Asia News truyền đi ngày 16 tháng Chín vừa qua, cho biết sau quyết định ngày 18 tháng Tám mới đây để giải thể Giáo hội Chính thống tại Ucraina thân Nga, gọi tắt là UOC, vì liên kết với Tòa Thượng phụ Chính thống Mascơva, cơ quan an ninh nhà nước đã khởi động các thủ tục đưa ra xét xử 180 giáo sĩ thân Nga, trong đó có 23 giám mục.
Phần lớn các cuộc điều tra bắt đầu ngay sau khi Nga xâm lược năm 2022. Họ bị cáo buộc giúp đỡ bất hợp pháp cho quân đội và tình báo Nga. Báo Ukrainska Pravda, qua bài tựa đề “Con quỷ dưới tấm áo thánh”, cho rằng các giáo sĩ đó bị cáo về những tội danh như: phản quốc, biện minh cho cuộc xâm lược của Mascơva, tội dụ dỗ trẻ vị thành niên và đưa công dân Ucraina vượt biên trái phép sang Nga.
Cho đến nay, tòa án Ucraina đã kết án 38 giáo sĩ UOC có tội. Đức Tổng giám mục Onufryj (Berezovskij), thủ lãnh Giáo hội Chính thống Ucraina đã từ chối tách khỏi Mascơva theo yêu cầu của chính quyền, và nói rằng Giáo hội do ngài điều khiển hoạt động độc lập về mặt phụng vụ, và mối liên hệ với Mascơva chỉ còn là ký ức lịch sử không thể xóa bỏ.
Lập trường này của Đức Tổng giám mục Onufriyj khiến Ủy ban chính sách dân tộc của nhà nước Ucraina yêu cầu hủy bỏ đăng ký pháp lý của Tòa Tổng Giám mục UOC.
Trong khi đó, ngày càng có thêm các linh mục hoặc giáo dân UOC đang bị điều tra xin sang Nga, nhưng từ phía Nga không có phản ứng tích cực.
Cơ quan điều phối trao đổi tù binh của Ucraina cũng khẳng định với báo Religijna Pravda rằng: “Không có chuyện trao đổi tù binh quân sự hay dân sự để lấy các linh mục Chính thống UOC”.
Tuy vậy, một số nguồn tin ẩn danh trong lực lượng an ninh Ucraina tiết lộ: “Một linh mục UOC có thể đổi được ít nhất 10 tù binh, và đôi khi ngoài binh sĩ hay thường dân, chúng tôi còn lấy lại được cả đặc vụ cấp cao”.
Đã nhiều lần người ta đề nghị đưa Tổng giám mục Pavel (Lebed) - cựu Bề trên Đan viện Các hang đá Kiev, biệt danh “Cha Pasa Mercedes” vì sở thích xe sang - vào danh sách trao đổi tù nhân với Nga. Nhưng dù đang bị quản thúc tại gia, Đức Tổng giám mục vẫn từ chối và nói rằng: “Tôi yêu Ucraina”.
Lập trường của hai vị Tổng giám mục Pavel và Onufryj được hỗ trợ với những hứa hẹn từ phía Nga, cả về viễn cảnh chiến thắng quân sự lẫn cấu trúc chính trị Ucraina hậu chiến, với kỳ vọng sẽ có Tổng thống thân Mascơva. Trong “cuộc chiến hỗn hợp” này, vai trò của Giáo hội có tính cách quyết định, và với Nga, sự hiện diện của các giáo sĩ UOC ở Ucraina, dù đầy rủi ro cho tự do và đời sống xã hội của họ, vẫn là yếu tố không thể thay thế.
Cho đến năm 2019, Giáo hội Chính thống tại Ucraina lệ thuộc Tòa Thượng phụ Chính thống Mascơva. Nhưng từ sáu năm nay, Chính thống Ucraina chính thức được độc lập với sắc lệnh (Tomos) của Đức Thượng phụ Bartolomaios I, Giáo chủ Chính thống Constantinople, được coi là Giáo chủ danh dự chung của toàn Chính thống giáo. Tuy nhiên, Giáo hội Chính thống Nga cũng như các Giáo hội Chính thống khác thân Nga, như Chính thống Georgia, Serbia không công nhận sự độc lập của Chính thống Ucraina.
(Asia News 16-9-2025)
Trực tiếp
