Sáng ngày 21 tháng Sáu năm 2025, Đức Thánh cha Lêô XIV đã tiếp kiến hàng trăm đại diện chính quyền và đại biểu quốc hội Công giáo từ 68 quốc gia trên thế giới, về Roma tham dự Ngày Năm Thánh dành cho các nhà cầm quyền. Đức Thánh cha nhắc nhở các vị về nghĩa vụ bảo vệ công ích, thăng tiến tự do tôn giáo và đối thoại liên tôn, sau cùng là lưu ý về thách đố của trí tuệ nhân tạo.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Hiện diện trong dịp này cũng có bà Meloni, Thủ tướng Ý và ông Fontana, Chủ tịch Hạ viện Ý, bà Chủ tịch và ông Tổng thư ký Liên hiệp các đại biểu quốc hội, cũng như nhiều đại diện của các tổ chức giáo dục và các vị lãnh đạo tôn giáo.
Đức Thánh cha nhận xét rằng nghĩa vụ đầu tiên được ủy thác cho các nhà cầm quyền là bảo vệ và thăng tiến thiện ích của cộng đoàn, nhất là bảo vệ những người yếu thế và bị gạt ra ngoài lề. Nghĩa vụ này vượt lên trên bất kỳ tư lợi nào. Ví dụ, nỗ lực vượt thắng sự chênh lệch không thể chấp nhận được giữa sự giàu sang thái quá của một thiểu số, trong khi đại đa số dân chúng lại quá nghèo khổ (Xc Đức Lêô 13, Rerum Novarum, 15-5-1891). “Bao nhiêu người sống trong tình trạng cùng cực, đang kêu gào nhưng không ai lắng nghe tiếng kêu của họ. Sự chênh lệch đó sinh ra những tình trạng bất công trường kỳ, dễ làm bùng lên bạo lực và sớm muộn gì cũng đưa tới thảm trạng chiến tranh. Trái lại, một hoạt động chính trị tốt, tạo điều kiện cho sự phân phối tài nguyên một cách công bằng, có thể cống hiến một dịch vụ hữu hiệu giúp kiến tạo sự hòa hợp và an bình, trong xã hội cũng như trong lãnh vực quốc tế”.
Điểm thứ hai được Đức Thánh cha nhấn mạnh là tự do tôn giáo và đối thoại liên tôn. Hai lãnh vực này ngày càng có tính cách thời sự. Hoạt động chính trị có thể tác dụng rất nhiều, thăng tiến những điều kiện để có tự do tôn giáo đích thực và có thể phát triển một cuộc gặp gỡ giữa các cộng đồng tôn giáo khác nhau, trong tinh thần tôn trọng. Tin nơi Thiên Chúa, với những giá trị tích cực từ đó mà ra, đó là một nguồn mạch mang lại lợi ích lớn lao và chân thật, trong đời sống của mỗi cá nhân và các cộng đoàn”.
Trong bối cảnh này, Đức Thánh cha đề cao tầm quan trọng của luật tự nhiên, không phải do bàn tay con người lập ra, nhưng được nhìn nhận là có giá trị phổ quát trong mọi thời đại. Ngài trích dẫn triết gia Ciceron, từ thời La Mã xưa kia, theo đó luật tự nhiên không chấp nhận sự thay đổi hoặc hủy bỏ nào do con người, dù đó là Thượng viện hay do dân chúng (Cicerone, De re publica, III, 22).
“Luật tự nhiên, có giá trị phổ quát đi xa hơn và vượt lên trên mọi xác tín khác có tính chất ý kiến, đó chính là kim chỉ nam hướng dẫn trong việc làm luật và hành động, đặc biệt trong những vấn đề tế nhị về luân lý đạo đức đang được đề ra một cách cấp thiết hơn so với quá khứ, liên quan cả đến lãnh vực thầm kín của con người”.
Đức Thánh cha không quên nhắc đến Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền của Liên Hiệp Quốc, ngày 10 tháng Mười Hai năm 1948, đó là điều ngày nay thuộc về gia sản văn hóa của nhân loại. Tuyên ngôn này, ngày càng thời sự, có thể góp phần không ít vào việc đặt con người trong sự toàn vẹn bất khả xâm phạm của họ, làm nền tảng cho việc tìm kiếm sự thật, để trả lại phẩm giá cho những người cảm thấy không được tôn trọng trong nội tâm của họ và trong những đòi hỏi của lương tâm mỗi người”.
Sau cùng là vấn đề trí tuệ nhân tạo. Đức Thánh cha nhìn nhận giá trị và sự hỗ trợ của phát triển kỹ thuật này cho xã hội, nhưng theo mức độ việc sử dụng nó không được làm thương tổn căn tính và phẩm giá con người, cũng như những quyền tự do căn bản của họ. Đặc biệt, không được quên rằng trí tuệ nhân tạo có chức năng là một dụng cụ để mưu ích cho con người, chứ không được làm suy giảm hoặc đánh bại con người. Đức Thánh cha nhìn nhận đây là một thách đố lớn, đòi phải đặc biệt quan tâm để đề ra những lối sống lành mạnh, công chính và an toàn, nhất là mưu ích cho các thế hệ trẻ, trong khuôn khổ những bối cảnh mới mẻ ngày nay”.
Sau cùng, Đức Thánh cha tái đề cao tấm gương của thánh Thomas More, một nhà cầm quyền người Anh, luôn trung thành với trách nhiệm dân sự của mình, một công bộc toàn vẹn nhờ sức mạnh của đức tin, phục vụ con người, nhất là những người nghèo và yếu thế, bảo vệ gia đình và thăng tiến giáo dục toàn vẹn cho giới trẻ.
(Sala Stampa 21-6-2025)
Trực tiếp
