Chiều ngày 28 tháng Mười vừa qua, Đức Thánh cha Lêô XIV đã tham dự cuộc gặp gỡ các vị lãnh đạo tôn giáo quốc tế lần thứ 39 cầu nguyện cho hòa bình, do Cộng đồng thánh Egidio tổ chức tại Roma để cầu nguyện cho hòa bình thế giới, với chủ đề: “Dám thực hiện hòa bình” (Osare la pace).
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Sinh hoạt này được cử hành theo tinh thần cuộc gặp gỡ hòa bình do thánh Gioan Phaolô II Giáo hoàng triệu tập lần đầu tiên tại Assisi, hồi tháng Mười năm 1986 và được Cộng đoàn thánh Egidio tiếp nối mỗi năm.
Phần đầu cuộc gặp gỡ đã diễn ra từ chiều Chúa nhật, ngày 26 tháng Mười tại Nhà hát Parco della Musica, và được Tổng thống Ý, ông Sergio Mattarella khai mạc.
Hơi thở của “tinh thần Assisi”
Phần đầu của buổi cầu nguyện diễn ra giữa các vị lãnh đạo và tín hữu các hệ phái Kitô.
Giảng trong dịp này, Đức Thánh cha nhắc đến cuộc gặp gỡ đầu tiên do thánh Gioan Phaolô II khởi xướng tại Assisi, sợi chỉ từ đó vẫn tiếp tục dệt nên tấm vải tình huynh đệ. Đức Thánh cha nói: “Chúng ta hãy bắt đầu lại từ đó!”.
Và nhắc đến kỷ niệm 60 năm Tuyên ngôn Nostra aetate của Công đồng Vatican II - văn kiện mở ra con đường mới trong mối tương quan giữa Giáo hội và các tôn giáo khác, Đức Thánh cha nói: “Tất cả tín hữu đều là anh em, và các tôn giáo - như những người chị em - phải giúp các dân tộc đối xử với nhau như anh em, chứ không phải như kẻ thù.”
Hòa bình như một bổn phận chính trị
Nhắc lại lời của Giorgio La Pira, vị tôi tớ Chúa, cố Thị trưởng thành Firenze ở Ý, Đức Thánh cha nói đến nhu cầu viết nên “một lịch sử khác của thế giới: một lịch sử của đối thoại, không có chiến tranh.”
Đức Thánh cha gửi lời kêu gọi trực tiếp đến các nhà lãnh đạo chính trị, rằng: “Chấm dứt chiến tranh là bổn phận không thể trì hoãn của mọi người có trách nhiệm trước mặt Thiên Chúa. Hòa bình phải là ưu tiên hàng đầu của mọi chính sách. Thiên Chúa sẽ đòi trách nhiệm nơi những ai không tìm kiếm hòa bình.”
Đức Thánh cha gọi “văn hóa hòa giải” chính là sức mạnh duy nhất có thể chiến thắng “toàn cầu hóa của sự bất lực”, tức là tình trạng buông xuôi tập thể trước ý nghĩ rằng một thế giới khác là điều không thể.
Những ngọn nến của hy vọng
Sau phần cầu nguyện của các tín hữu Kitô, mọi người tiến ra khu vực bên ngoài Hí trường để kết thúc buổi lễ, trong đó hành động mang biểu tượng sâu sắc nhất của ngày, đó là: hai mươi hai vị lãnh đạo tôn giáo cùng nhau thắp sáng một cây nến lớn. Đức Thánh cha Lêô XIV là người thắp ngọn lửa đầu tiên, rồi những người khác tiếp nối.
Tất cả mọi người đều cất tiếng: “Ánh sáng của niềm hy vọng hòa bình giữa bóng tối của chiến tranh”.
Âm nhạc vang lên, và khắp quảng trường là những tấm bảng mang chữ “hòa bình” bằng hàng chục ngôn ngữ khác nhau. Một nhóm trẻ em - trong đó có vài em đến từ Gaza - đã nhận “Lời Kêu Gọi Vì Hòa Bình”, văn kiện kết thúc cuộc gặp gỡ, được gọi là “bức thư của những ước mơ và hy vọng” gửi đến các nhà lãnh đạo chính trị thế giới.
Đức Thánh cha nhắc nhở rằng dù chúng ta đang sống trong một thế giới dường như đã đánh mất niềm tin, hòa bình không thể chỉ được tuyên bố - nó phải được kiến tạo. Và trước khi trở thành một hiệp ước, hòa bình là một sự hoán cải của con tim.
Lời kêu gọi hòa bình
Trong nghi thức kết thúc cuộc gặp gỡ cầu nguyện này, có công bố Lời Kêu Gọi hòa bình, toàn văn như sau:
“Hỡi những người nam và nữ thuộc các tôn giáo khác nhau, những người tìm kiếm hòa bình, những người bạn của đối thoại, và tất cả những ai thiện chí:
Chúng tôi đã quy tụ tại Rôma. Chúng tôi đã lắng nghe nhau. Chúng tôi đã cầu nguyện cho hòa bình theo những truyền thống tôn giáo khác nhau của mình, mang trong lòng nỗi đau của biết bao dân tộc đang chịu khổ vì chiến tranh. Chúng tôi đã nhận ra những bất bình đẳng đáng xấu hổ, sự thờ ơ đối với công trình sáng tạo và với sự sống của các thế hệ tương lai.
Chúng tôi hiểu sâu sắc hơn rằng, thật vậy, “Mỗi cuộc chiến đều để lại thế giới tồi tệ hơn trước đó; chiến tranh là thất bại của chính trị và của nhân tính, là một sự đầu hàng đáng xấu hổ, là chiến bại trước sức mạnh của sự dữ.” (Fratelli Tutti, 261)
Đây là thời điểm phải dám can đảm mở ra những con đường hòa bình. Không thể chờ đợi thêm. Không thể để hàng triệu trẻ em, người già, phụ nữ và đàn ông - những người đang chịu hậu quả của chiến tranh - phải chờ đợi.
Một sự toàn cầu hóa vô hồn đã làm tiêu tan nơi các dân tộc cảm thức về định mệnh chung. Những khác biệt và thù nghịch được tôn vinh, khiến các dân tộc và con người đối lập nhau. Những bóng ma cũ lại trỗi dậy, làm sống lại chủ nghĩa dân tộc, hận thù chủng tộc và sắc tộc, khuyến khích nỗi sợ hãi, trong khi của cải khổng lồ lại tập trung trong tay chỉ một số ít người.
Thói quen dùng sức mạnh đã chà đạp luật pháp quốc tế, làm suy yếu những thể chế được sinh ra sau Thế chiến II, vốn nhằm giải thoát thế giới vĩnh viễn khỏi tai ương chiến tranh. Nó cổ vũ bạo lực và hung hăng, biện minh cho xung đột giữa các dân tộc, và gieo rắc bối rối và sợ hãi trong xã hội. Chiến tranh đánh lừa con người, khiến họ tin rằng tương lai tốt đẹp hơn sẽ đến bằng cách chống lại người khác và loại bỏ người khác.
Nhưng các tôn giáo biết rõ: không có tương lai nếu thiếu tha nhân. Trên thế giới hôm nay, có một cơn khát hòa bình vô bờ bến - một nền hòa bình không mang vũ khí, và khiến vũ khí trở nên vô nghĩa.
Hòa bình là tiếng kêu chưa được lắng nghe của các dân tộc, của người tị nạn, của trẻ em và phụ nữ.
Không có tương lai nếu chiến tranh thay thế cho ngoại giao và đối thoại trong việc giải quyết xung đột.
Vì thế, chúng tôi cam kết chính mình, và kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới hãy thay đổi não trạng và cách hành động: hãy đặt con người và cộng đồng nhân loại trở lại trung tâm. Hãy học lại nghệ thuật sống cùng nhau. Xây dựng những nhịp cầu, chứ không phải những bức tường. Hãy chấm dứt chiến tranh và mở ra thời đại của hòa giải, để an ninh được xây trên đối thoại, chứ không trên sự leo thang của sản xuất và đe dọa bằng vũ khí. Các thế hệ tương lai sẽ biết ơn những ai có can đảm dấn thân vì hòa bình. Hãy từ bỏ thời đại của bạo lực, và bước vào thời đại của đối thoại và thương lượng, vì chỉ có chúng mới có thể mang lại hòa bình và an ninh.
Các tôn giáo dâng hiến cho thế giới những gì họ đã nhận được từ Thiên Chúa: tình yêu, sự khôn ngoan, giá trị của sự sống, và ơn tha thứ. Họ ý thức sâu sắc rằng các dân tộc hợp thành một cộng đồng duy nhất, cùng chia sẻ một định mệnh chung. Với lòng tin, họ dâng lời cầu nguyện để mọi hận thù được dập tắt, và mọi con tim tan vỡ được ủi an.
Không có chiến tranh nào là thánh!
Chỉ có hòa bình mới là thánh!
Xin Thiên Chúa ban cho thế giới món quà vô giá là hòa bình.
Tại Rôma, ngày 28 tháng Mười năm 2025
(Tổng hợp 29-10-2025)
Trực tiếp
