Tiếp kiến chung của Đức Thánh cha: Thiên Chúa hạ mình cứu con người không phải là thất bại, mà là sự hoàn tất của tình yêu Người

Sáng thứ Tư, ngày 24 tháng Chín vừa qua, Đức Thánh cha Lêô XIV đã tiếp kiến chung gần sáu mươi ngàn tín hữu hành hương, tại Quảng trường Thánh Phêrô.

G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA

Trước khi buổi tiếp kiến bắt đầu, Đức Thánh cha đi xe qua các lối đi ở quảng trường để chào thăm các tín hữu, nhất là chúc lành cho các trẻ em được các nhân viên an ninh bế lên cho ngài.

Trong phần tôn vinh Lời Chúa đầu buổi tiếp kiến, mọi người đã nghe đọc bằng nhiều ngôn ngữ đoạn Tin mừng theo thánh Gioan (Ga 19,41-42), kể lại việc an táng Chúa Giêsu, sau khi được tháo gỡ khỏi thập giá:

“Nơi Chúa Giêsu bị đóng đinh, có một khu vườn, và trong vườn có một ngôi mộ mới, trong đó chưa có ai được chôn. Vì hôm đó là ngày chuẩn bị của người Do thái, và vì mộ rất gần, nên họ đặt Chúa Giêsu ở đó.”

Bài huấn giáo

Trong bài huấn giáo tiếp đó, Đức Thánh cha tiếp tục loạt bài giáo lý Năm Thánh về “Chúa Giêsu Kitô niềm hy vọng của chúng ta”. Chương III về sự phục sinh của Chúa Giêsu. Bài này là bài thứ tám và có đề tài là: Sự đi xuống. “Trong tinh thần, Chúa đi loan báo cho cả những linh hồn đang bị cầm giữ” (1 Pr 3,19).

Mở đầu bài huấn giáo, Đức Thánh cha nói: Anh chị em thân mến,

Hôm nay, chúng ta lại tiếp tục dừng lại nơi mầu nhiệm của Thứ Bảy Tuần Thánh. Đây là ngày của Mầu nhiệm Vượt Qua, trong đó tất cả dường như bất động và tĩnh lặng, nhưng thực ra lại diễn ra một hành động cứu độ vô hình: Đức Kitô xuống tận âm phủ để loan báo Tin mừng Phục Sinh cho tất cả những ai còn ở trong bóng tối và bóng tử thần.

Biến cố này, được phụng vụ và truyền thống trao lại cho chúng ta, là cử chỉ sâu xa và triệt để nhất của tình yêu Thiên Chúa dành cho nhân loại. Thật vậy, không đủ để chỉ nói hay tin rằng Chúa Giêsu đã chết vì chúng ta: điều cần là nhận ra rằng sự trung tín của tình yêu Người đã muốn tìm kiếm chúng ta ngay ở nơi chúng ta bị lạc mất, nơi mà chỉ có sức mạnh của ánh sáng có thể vượt qua quyền lực của bóng tối.

Âm phủ, theo quan niệm Kinh Thánh, không hẳn là một nơi chốn, nhưng là

một tình trạng hiện sinh: tình trạng trong đó sự sống bị suy kiệt và nỗi đau, cô đơn, tội lỗi cùng sự chia cách với Thiên Chúa và tha nhân ngự trị. Chúa Kitô cũng đến với chúng ta ngay trong vực thẳm này, vượt qua cánh cửa của vương quốc tối tăm. Người bước vào, nói cách khác, chính trong ngôi nhà của sự chết, để làm cho nó trống rỗng, để giải thoát những ai đang ở trong đó, nắm lấy tay từng người một mà đưa ra ngoài. Đó là sự khiêm hạ của một Thiên Chúa không dừng lại trước tội lỗi chúng ta, không sợ hãi trước sự khước từ tận cùng của con người.

Thánh Phêrô tông đồ, trong đoạn ngắn của thư thứ nhất nói rằng Chúa Giêsu, được làm cho sống động trong Thánh Thần, đã đi loan báo ơn cứu độ “cho cả những linh hồn bị giam cầm” (1 Pr 3,19). Đây là một trong những hình ảnh cảm động nhất, được triển khai không phải trong các sách Tin mừng chính thức, nhưng trong một bản văn ngụy thư gọi là Tin mừng Nicôđêmô. Theo truyền thống này, Con Thiên Chúa đã đi vào nơi tối tăm dày đặc nhất để đến với người anh em, chị em cuối cùng của mình, để mang ánh sáng của Người đến tận nơi đó. Trong cử chỉ này chứa đựng toàn bộ sức mạnh và sự dịu dàng của sứ điệp Phục Sinh: sự chết không bao giờ là lời cuối cùng.

Ngục tổ tông

Đức Thánh cha giải thích rằng: “Anh chị em thân mến, cuộc xuống ngục của Chúa Kitô không chỉ liên quan đến quá khứ, mà còn chạm đến đời sống của từng người chúng ta. Âm phủ không chỉ là tình trạng của kẻ đã chết, mà còn là của người sống trong sự chết do sự dữ và tội lỗi. Đó cũng là địa ngục hằng ngày của sự cô đơn, xấu hổ, bị bỏ rơi, và mệt nhọc trong cuộc sống. Chúa Kitô bước vào tất cả những thực tại u tối ấy để làm chứng cho chúng ta về tình yêu của Chúa Cha. Không phải để xét xử, nhưng để giải thoát. Không phải để kết án, nhưng để cứu độ. Người thực hiện điều đó trong thinh lặng, nhẹ nhàng, như ai đó bước vào phòng bệnh viện để trao ban an ủi và trợ giúp.

Các Giáo phụ, trong những trang tuyệt đẹp, đã mô tả khoảnh khắc này như một cuộc gặp gỡ: cuộc gặp gỡ giữa Chúa Kitô và ông Ađam. Một cuộc gặp gỡ mang tính biểu tượng cho mọi cuộc gặp gỡ có thể có giữa Thiên Chúa và con người. Chúa đi xuống nơi con người đã ẩn náu vì sợ hãi, và gọi tên họ, nắm lấy tay họ, nâng họ dậy, đưa họ trở lại ánh sáng. Người làm điều đó với quyền năng trọn vẹn, nhưng cũng với sự dịu dàng vô biên, như người cha đối với người con tưởng rằng mình không còn được yêu thương nữa.

Trong các bức họa biểu tượng của Phục Sinh ở phương Đông, Chúa Kitô được vẽ khi phá tung cửa ngục và, với đôi tay dang rộng, nắm lấy cổ tay ông Ađam và bà Evà. Người không chỉ cứu mình, không trở lại sự sống một mình, mà kéo theo cùng Người toàn thể nhân loại. Đây là vinh quang đích thực của Đấng Phục Sinh: là sức mạnh của tình yêu, là sự liên đới của một Thiên Chúa không muốn cứu mình mà không có chúng ta, nhưng chỉ với chúng ta. Một Thiên Chúa không sống lại nếu không ôm lấy sự khốn cùng của chúng ta và nâng chúng ta dậy để bước vào một đời sống mới.

Vậy, Thứ Bảy Tuần Thánh là ngày trời cao đến viếng thăm mặt đất cách sâu xa nhất. Đó là thời khắc mà mọi ngõ ngách của lịch sử nhân loại đều được chạm đến bởi ánh sáng Phục Sinh. Và nếu Chúa Kitô đã có thể xuống đến tận nơi đó, thì chẳng có gì nằm ngoài ơn cứu chuộc của Người. Dù là những đêm tối của chúng ta, dù là những lỗi lầm xưa cũ nhất, dù là những mối dây ràng buộc đã tan vỡ. Không có quá khứ nào hư hỏng đến mức không thể chữa lành, không có lịch sử nào tàn tạ đến mức mà không thể được chạm đến bởi lòng thương xót.

Và Đức Thánh cha kết luận: Anh chị em thân mến, việc Thiên Chúa hạ mình đi xuống không phải là thất bại, mà là sự hoàn tất của tình yêu Người. Không phải là sự thua cuộc, mà là con đường nhờ đó Người cho thấy rằng không nơi nào quá xa, không con tim nào quá khép kín, không nấm mồ nào quá niêm phong đối với tình yêu của Người. Điều này an ủi chúng ta, nâng đỡ chúng ta. Và nếu đôi khi chúng ta cảm thấy mình chạm đáy, hãy nhớ: chính nơi đó là điểm khởi đầu cho một cuộc tạo dựng mới của Thiên Chúa. Một cuộc tạo dựng làm nên những con người được nâng dậy, những trái tim được tha thứ, những giọt lệ được lau khô. Thứ Bảy Tuần Thánh chính là vòng tay thinh lặng, trong đó Đức Kitô dâng toàn thể tạo thành lên Chúa Cha để đặt nó trở lại trong kế hoạch cứu độ của Người.

Chào thăm và nhắn nhủ

Bài huấn giáo bằng tiếng Ý của Đức Thánh cha được các độc viên tóm tắt bằng tám ngôn ngữ khác nhau, kèm theo vài lời nhắn nhủ vắn tắt của ngài.

Khi chào bằng tiếng Anh, Đức Thánh cha cũng nhắc đến các tín hữu Việt Nam, từ quốc nội cũng như từ các nước khác.

Bằng tiếng Ba Lan, Đức Thánh cha đặc biệt nhắc đến phái đoàn Giáo phận Danzica hành hương kỷ niệm 100 năm thành lập giáo phận, với sự tham dự của Đức giám mục bản quyền, Đức cha Phụ tá và đông đảo các linh mục, tu sĩ và giáo dân.

Đức Thánh cha cũng đặc biệt chào các phái đoàn từ Rumani và Hungary, và từ Slovak có các quân nhân và tín hữu thuộc giáo hạt quân đội của nước này.

Buổi Tiếp kiến chung kết thúc bằng kinh Lạy Cha và phép lành của Đức Thánh cha.