Sáng ngày 31 tháng Mười vừa qua, Đức Thánh cha Lêô XIV đã tiếp kiến khoảng 20.000 nhà giáo các cấp, từ mẫu giáo đến đại học, đến từ nhiều quốc gia trên thế giới để tham dự Ngày Năm Thánh dành cho giới giáo dục.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Hiện diện tại Quảng trường Thánh Phêrô cũng có hơn 20 giám mục.
Đức Thánh cha cám ơn các giáo chức và nói rằng: “Anh chị em chính là những người góp phần diễn tả gương mặt của Giáo hội là “Mẹ và là Thầy”, khi hiến mình cho việc giáo dục biết bao nhiêu học sinh, sinh viên. Thực vậy, nhờ ánh sáng rực rỡ của những đoàn sủng, phương pháp, sư phạm và kinh nghiệm mà anh chị em đại diện, cùng với sự dấn thân “đa âm sắc” trong Giáo hội, nơi các giáo phận, dòng tu, học viện, hiệp hội và phong trào, anh chị em đang bảo đảm cho hàng triệu người trẻ một nền giáo dục toàn diện, luôn đặt con người vào trung tâm trong việc truyền đạt tri thức nhân bản và khoa học.”
Đức Thánh cha nói thêm: “Chính tôi cũng đã từng là một nhà giáo trong các cơ sở giáo dục của Dòng thánh Augustinô. Vì thế, hôm nay tôi muốn chia sẻ với anh chị em một chút kinh nghiệm của mình, dựa trên bốn khía cạnh trong giáo huấn của Tiến sĩ Ân sủng (Doctor Gratiae) - Thánh Augustinô - mà tôi coi là nền tảng cho việc giáo dục Kitô giáo: nội tâm, hiệp nhất, tình yêu và niềm vui. Tôi mong rằng bốn nguyên tắc này sẽ trở thành những trụ cột cho một hành trình chung mà chúng ta cùng thực hiện, biến cuộc gặp gỡ hôm nay thành khởi điểm cho một con đường tăng trưởng và làm phong phú lẫn nhau.”
Nội tâm
Đức Thánh cha lần lượt diễn giải các nguyên tắc đó. Cụ thể, ngài khuyến khích các giáo chức giúp các học viên quan tâm đến chiều kích nội tâm... Sự thật được thông truyền qua cuộc gặp gỡ sâu sắc giữa con người với con người... Anh chị em - những người thường xuyên mệt mỏi, bị quá tải bởi công việc hành chính - rất dễ quên đi điều mà thánh John Henry Newman tóm tắt bằng câu: “Cor ad cor loquitur - Lòng với lòng”, và thánh Augustinô khuyên: “Đừng nhìn ra ngoài. Hãy trở về với chính mình. Sự thật ở trong con” (De vera religione, 39,72).
Hiệp nhất
Tiếp đến là chiều kích hiệp nhất, cùng nhau. Đức Thánh cha nhận xét rằng chiều kích “cùng nhau” - luôn hiện diện trong các tác phẩm của thánh Augustinô - là điều cốt yếu trong môi trường giáo dục, như một lời mời gọi ra khỏi cái tôi và một động lực để trưởng thành. Vì thế, - Đức Thánh cha nói - tôi quyết định tiếp tục và canh tân Dự án Hiệp ước Giáo dục Toàn cầu (Global Compact on Education) - một trong những linh hứng tiên tri của vị tiền nhiệm đáng kính của tôi, Đức Giáo hoàng Phanxicô.
“Như thánh Augustinô dạy: “Linh hồn của con... không còn là của riêng con, mà là của tất cả anh em” (Thư 243,4,6). Điều ấy càng đúng hơn trong mối tương quan giữa thầy và trò, nơi việc chia sẻ tri thức phải được sống như một hành vi lớn lao của tình yêu.”
Yêu thương
Đức Thánh cha nhắc nhở rằng: Trong lĩnh vực giáo dục, mỗi người chúng ta cần tự hỏi: Tôi đang làm gì để đáp ứng những nhu cầu cấp bách nhất? Tôi đã nỗ lực thế nào để xây dựng những cây cầu đối thoại và hòa bình, kể cả trong cộng đoàn giảng dạy của mình? Tôi có sẵn sàng vượt qua thành kiến và tầm nhìn hạn hẹp không? Tôi có mở lòng để cùng học hỏi với người khác, để đến với những người yếu thế, nghèo khó và bị loại trừ không?
Chia sẻ kiến thức thôi chưa đủ để dạy học; cần có tình thương. Chỉ khi đó, tri thức mới sinh hoa trái - không chỉ trong người học, mà còn trong chính giá trị bác ái mà nó truyền tải. Dạy học không bao giờ được tách khỏi tình yêu.
Sau cùng là Niềm vui
Đức Thánh cha khẳng định rằng: “Những người thầy đích thực dạy bằng nụ cười, và họ đặt cược rằng mình có thể đánh thức nụ cười nơi sâu thẳm tâm hồn học trò. Ngày nay, trong môi trường giáo dục, điều đáng lo là thấy ngày càng nhiều dấu hiệu của sự mong manh nội tâm, ở mọi lứa tuổi. Chúng ta không thể nhắm mắt làm ngơ trước những lời kêu cứu thầm lặng ấy; trái lại, chúng ta phải tìm ra nguyên nhân sâu xa của chúng.
Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo, với tri thức lạnh lùng và tiêu chuẩn hóa của nó, có thể khiến những học sinh vốn đã cô đơn càng bị cô lập hơn, cho họ ảo tưởng rằng mình không cần người khác, hoặc tệ hơn, cảm thấy mình không xứng đáng với tình thương. Nhưng vai trò của nhà giáo là một sứ vụ nhân bản, và niềm vui của việc giáo dục cũng là một niềm vui nhân bản – “ngọn lửa hợp nhất các tâm hồn và từ nhiều, làm thành một” (Thánh Augustinô, Tự thú, IV,8,13).
(Sala Stampa 31-10-2025)
Trực tiếp
