Đức Thánh cha khuyến khích các Phong trào nhân dân tiếp tục tranh đấu cho công bằng xã hội

Trong buổi tiếp kiến chiều ngày 23 tháng Mười vừa qua, tại Đại Đại thính đường Phaolô VI, dành cho hai ngàn đại biểu của các Phong trào nhân dân, Đức Thánh cha Lêô XIV khuyến khích các phong trào này bênh vực những người di dân và người nghèo chống lại nạn bóc lột và thăng tiến công bằng xã hội.

Phúc Nhạc | RVA

Các đại biểu này nhóm đại hội quốc tế Lần thứ V, từ ngày 21 đến ngày 24 tháng Mười này tại Roma, và tiếp đó là hai ngày hành hương Năm Thánh.

Hiện diện tại buổi tiếp kiến, cũng có Đức Hồng y Michael Czerny, người Canada gốc Tiệp, Bộ trưởng Bộ Phát triển nhân bản toàn diện.

Bênh vực di dân, chống lạm dụng và phi nhân đạo

Trong số các tệ nạn, Đức Thánh cha nói tới vấn đề di dân và khẳng định rằng: “Các quốc gia có quyền và bổn phận bảo vệ biên giới của mình, nhưng điều đó phải được cân bằng bằng nghĩa vụ luân lý là cung cấp nơi trú ẩn”. Đức Thánh cha lên án “việc lạm dụng những người di dân dễ bị tổn thương”, vì những hành động đó ta không phải là thực thi hợp pháp chủ quyền quốc gia, mà là những tội ác nghiêm trọng do nhà nước thực hiện hoặc dung túng.” Đức Thánh cha tố giác: “Đang có những biện pháp ngày càng vô nhân đạo - thậm chí được ca ngợi về mặt chính trị - nhằm đối xử với những di dân bị coi như rác rưởi, chứ không phải con người.”

Những nhu cầu cơ bản bị bỏ quên

Đức Thánh cha cũng nhắc đến những tác động tiêu cực của sự phát triển công nghệ đối với y tế, giáo dục, việc làm, giao thông, đô thị hóa, truyền thông, an ninh và quốc phòng.

Ngài nêu lên một “nghịch lý” của thời đại, đó là: “Hàng triệu người không có đất, không có thức ăn, chỗ ở hay việc làm, trong khi điện thoại di động, mạng xã hội và thậm chí trí tuệ nhân tạo lại phổ biến khắp nơi - kể cả giữa người nghèo.” Và Đức Thánh cha kêu gọi: “Hãy bảo đảm rằng khi những nhu cầu tinh vi hơn được đáp ứng, thì các nhu cầu căn bản không bị lãng quên.”

Khủng hoảng khí hậu và khủng hoảng “ảo”

Đức Giáo hoàng phê phán sự quản lý sai lầm của hệ thống hiện tại, nó “tạo ra và gia tăng bất bình đẳng dưới danh nghĩa tiến bộ”. Khi phẩm giá con người không còn ở trung tâm, thì “hệ thống cũng thất bại về công bằng”.

Đức Thánh cha liệt kê các “thiệt hại phụ”, đứng đầu là khủng hoảng khí hậu - biểu hiện rõ ràng nhất qua các hiện tượng thời tiết cực đoan. “Ai là người chịu thiệt hại nhiều nhất? Luôn là người nghèo.” Cả những người bị cuốn trôi “chút tài sản ít ỏi” của mình, lẫn “nông dân và người bản địa” mất đất, mất bản sắc và sản xuất địa phương vì sa mạc hóa.

Đức Thánh cha cũng nói đến khủng hoảng do mạng xã hội gây ra: “Một người trẻ nghèo làm sao có thể sống với hy vọng, không lo âu, khi mạng xã hội không ngừng tôn vinh tiêu dùng xa hoa và thành công kinh tế bất khả đạt?”

Ngài cảnh báo về cờ bạc kỹ thuật số, với các nền tảng được thiết kế để gây “nghiện cưỡng bức” và “phụ thuộc”.

Sự tàn phá của ma túy cũ và mới

Đức Giáo hoàng không im lặng về “sự mơ hồ” của ngành công nghiệp dược phẩm. Ngài nhận xét rằng: “Văn hóa hiện nay, được nuôi dưỡng bởi quảng cáo, tôn thờ sức khỏe thể lý, gần như biến thân xác thành thần tượng. Trong cách nhìn ấy, mầu nhiệm đau khổ bị giản lược, dẫn đến sự lệ thuộc vào thuốc giảm đau - mà việc tiêu thụ chúng lại mang lợi nhuận cho các tập đoàn sản xuất.” Đức Thánh cha đặc biệt nhắc đến Hoa Kỳ, “đang bị tàn phá bởi cơn nghiện những thứ có nha phiến opioid”:

“Hãy nghĩ đến fentanyl - loại “ma túy tử thần”, hiện là nguyên nhân tử vong thứ hai trong số người nghèo ở quốc gia đó... “Sự lan tràn của các loại ma túy hóa học mới, ngày càng chết người, không chỉ là tội của bọn buôn ma túy, mà còn là vấn đề đạo đức trong sản xuất và lợi nhuận dược phẩm - thiếu một luân lý toàn cầu.”

Khai thác khoáng sản ở các nước nghèo

Sau cùng, Đức Thánh cha chỉ trích việc phát triển công nghệ thông tin và viễn thông dựa trên khai thác tài nguyên ở các nước nghèo. Ví dụ: coltan ở Cộng hòa Dân chủ Congo - “được khai thác bằng bạo lực vũ trang, lao động trẻ em và việc cưỡng bức di dời dân cư.” Hay lithium, “vàng trắng” đang châm ngòi cho cạnh tranh giữa các cường quốc và doanh nghiệp, gây “đe dọa nghiêm trọng đến chủ quyền và ổn định của các quốc gia nghèo”, trong khi “một số chính trị gia và doanh nhân còn khoe khoang rằng họ thúc đẩy đảo chính để giành quyền kiểm soát nguồn tài nguyên đó.”

(Vatican News 23-10-2025)