Sau hai giờ bay, vượt qua 1.130 cây số, máy bay chở Đức Thánh cha Lêô XIV đã đáp xuống phi trường Rafiq Hariri của thủ đô Beirut. Tổng thống Michel Aoun đã ra phi trường đón tiếp Đức Thánh cha với tất cả nghi thức ngoại giao.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Liền đó, Đức Thánh cha đã về dinh Tổng thống cách đó gần 9 cây số để viếng thăm và hội kiến lúc gần 16 giờ, giờ địa phương. Đức Thánh cha cũng lần lượt gặp Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng và chào thăm gia đình của các vị.
Tổng thống và phu nhân mời Đức Thánh cha trồng một “cây thân hữu” ngay tại vườn của Phủ Tổng thống, với sự tham dự của Đức Hồng y Parolin, Quốc vụ Khanh Tòa Thánh và Đức Hồng y Béchara Rai, Giáo chủ Công giáo Maronite của Liban.
Tiếp đó, Đức Thánh cha đã gặp các giới chức chính quyền và các đại diện xã hội của Liban cùng với ngoại giao đoàn, tổng cộng khoảng 400 người, tại Sảnh đường “25 tháng Năm” của Phủ Tổng thống.
Diễn từ của Đức Thánh cha
Lên tiếng sau lời chào mừng của Tổng thống Michel Aoun, Đức Thánh cha nhắc đến ý tưởng chủ yếu trong chuyến viếng thăm của ngài là: “Phúc thay ai xây dựng hòa bình”. Đức Thánh cha nhận xét rằng: Đối với Liban - một đất nước mà “hòa bình” không chỉ là một từ ngữ nhưng còn là khát vọng, là ơn gọi và là công trình luôn dang dở - lời mời gọi này mang ý nghĩa đặc biệt. Đức Thánh cha ghi nhận rằng có biết bao người dân Liban âm thầm phục vụ hòa bình mỗi ngày, và những người nắm giữ trách nhiệm quốc gia lại càng được mời gọi mạnh mẽ đặt hòa bình lên trên mọi lợi ích khác.
Ngài ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và sự phong phú văn hóa của Liban, nhưng nổi bật hơn cả là sức sống nội tại của dân tộc: một dân tộc kiên cường, không bao giờ gục ngã trước thử thách, luôn biết đứng dậy và tái thiết cuộc sống. Ngài gọi đây là phẩm chất cốt lõi của các “tác nhân hòa bình”: khả năng bắt đầu lại, dù hoàn cảnh thất vọng hay bất ổn đến đâu. Người xây dựng hòa bình phải kiên trì, bền bỉ và có tầm nhìn xa, biết vượt qua thất vọng để tiếp tục vun đắp sự sống.
Từ đó, Đức Thánh cha mời gọi Liban nhìn lại lịch sử để nhận ra nguồn năng lực tinh thần đã giúp dân tộc này không đánh mất niềm hy vọng. Liban có sự đa dạng tôn giáo và văn hóa hiếm có, nhưng vẫn được liên kết với nhau nhờ một “ngôn ngữ chung” - không chỉ là tiếng Ảrập, nhưng còn là “ngôn ngữ của hy vọng”. Ngài nhấn mạnh rằng trong bối cảnh toàn cầu lan tràn tâm lý bi quan và bất lực, khi nhiều người cảm thấy vận mệnh bị quyết định bởi một nhóm nhỏ có quyền lực, Liban vẫn là minh chứng cho khả năng “tái sinh” nhờ tinh thần hy vọng và cộng đồng.
Cũng trong diễn văn đầu tiên tại Liban, Đức Thánh cha khuyến khích các nhà lãnh đạo đừng tách mình khỏi dân chúng, hãy phục vụ dân với lòng nhiệt thành, đặc biệt vì Liban có một xã hội dân sự năng động và giới trẻ giàu khả năng sáng tạo. Những người Liban ở hải ngoại, dù xa quê, vẫn giữ tình yêu sâu đậm với quê hương và đóng góp về kinh nghiệm, kiến thức; họ cũng là nguồn sức mạnh tinh thần cần được trân trọng.
Hòa giải
Đức Thánh cha chuyển sang đặc điểm thứ hai của những người kiến tạo hòa bình: đó là họ biết xây dựng sự hòa giải. Mọi cộng đồng đều mang những vết thương, đôi khi kéo dài qua nhiều thế hệ, và nếu không chữa lành ký ức, không mở lòng đối thoại giữa những người từng chịu bất công, hòa bình sẽ không thể đạt được. Ngài khẳng định: sự thật và hòa giải phải song hành; hòa bình đích thực không chỉ là sống tách biệt trong im lặng, mà là khả năng “cùng nhau cư ngụ”, “cùng nhau làm việc” và hướng đến tương lai chung. Đối thoại, ngay cả khi khó khăn và đầy hiểu lầm, vẫn là con đường duy nhất dẫn đến hòa giải.
Đặc điểm thứ ba của người xây dựng hòa bình, theo Đức Thánh cha, là khả năng “ở lại” - chọn gắn bó với quê hương dù phải đối diện nghèo đói, bất an hay bạo lực. Ngài nhìn nhận thực tế đau lòng là nhiều người trẻ Liban buộc phải rời quê hương để tìm tương lai. Tuy nhiên, Đức Thánh cha nhấn mạnh giá trị của những ai ở lại để xây dựng đất nước, vì hòa bình phát triển từ các mối liên kết cụ thể: đất đai, ký ức, truyền thống và đời sống cộng đồng. Giáo hội mong muốn mọi người có quyền tự do rời đi hay trở về, nhưng không ai bị buộc phải xuất cư do tuyệt vọng.
Vai trò phụ nữ
Đức Thánh cha không quên nhấn mạnh vai trò đặc biệt của phụ nữ trong việc kiến tạo hòa bình, vì phụ nữ có khả năng chăm lo sự sống và dệt nên những mối liên hệ bền chặt trong xã hội. Cùng với sức trẻ của giới trẻ, sự hiện diện và đóng góp của phụ nữ là nhân tố đổi mới mạnh mẽ, không chỉ tại Liban mà trên toàn thế giới.
Trong phần kết luận, Đức Thánh cha gợi lại một nét đẹp của văn hóa Liban: âm nhạc và vũ điệu - biểu tượng của niềm vui và sự hòa hợp. Ngài nói rằng hòa bình giống như một điệu vũ được hướng dẫn bởi Thần Khí: nhẹ nhàng, tôn trọng và nhịp nhàng với người khác. Hòa bình là hồng ân của Thiên Chúa, bắt đầu từ con tim và lan tỏa vào đời sống chung. Ngài cảm ơn sự đón tiếp trọng hậu và khẳng định Giáo hội luôn cầu nguyện cho các nhà lãnh đạo Liban trong sứ vụ gìn giữ và phục vụ công ích.
Sau buổi gặp gỡ đầu tiên trên đây, Đức Thánh cha về Tòa Sứ thần Tòa Thánh chỉ cách đó một cây số rưỡi để dùng bữa và nghỉ đêm.
Trực tiếp
