Nhân ngày thế giới liên đới với các tín hữu Kitô bị bách hại, cử hành lần thứ 17, hôm mùng 09 tháng Mười Một vừa qua, tại nhiều nơi, có chiếu đèn đỏ trên các dinh thự và đền đài để nhắc nhớ đến các nạn nhân.
Phúc Nhạc | RVA
Riêng tại Ba Lan, Hội đồng Giám mục đã mời Đức cha John Bogna Bakeni, Giám mục Giáo phận Maiduguri, ở miền bắc Nigeria, Phi châu, đến trình bày trong cuộc họp báo, tại thủ đô Varsasa, ngày 06 tháng Mười Một trước đó, về tình hình các tín hữu Kitô tại Nigeria, Quốc gia rộng 923.000 cây số vuông, với hơn 236 triệu dân, trong đó có 53% theo Hồi giáo, 10,6% là tín hữu Công giáo, 35% thuộc các hệ phái Kitô khác.
Đức cha John Bogna Bakeni cho biết đức tin là vấn đề sống còn tại Nigeria: cuộc sống của các tín hữu Kitô luôn bị đe dọa vì lực lượng Hồi giáo cực đoan Boko Haram, các chiến binh của tổ chức Nhà nước Hồi giáo, và những người chăn gia súc Fulani. Ngài nói: “Mỗi ngày là một hồng ân vì chúng tôi không bao giờ biết điều gì sẽ xảy ra trong giờ tới.”
Trong 16 năm qua, giáo phận của Đức cha Bakeni - ở đông bắc Nigeria - nằm ngay trung tâm một trong những cuộc nổi dậy bạo lực nhất thế giới, nơi mà các nhà thờ bị phá hủy, các linh mục bị bắt cóc và các gia đình phải chạy trốn. Ngài nói: “Maiduguri lên tin toàn cầu vì những lý do đau thương. Chúng tôi đã chứng kiến sự tàn phá sinh mạng, sinh kế, bệnh viện, trường học và nhà thờ. Hàng triệu người phải di dời. Cộng đồng Kitô hữu chịu thiệt hại nghiêm trọng nhất.”
Tuy nhiên, bất chấp đau khổ, Giáo hội ở Nigeria không biến mất. Đức cha Bakeni nói: “Chúng tôi vẫn ở đó. Đức tin của chúng tôi đã được thử luyện và chứng minh. Và tôi nghĩ đó là món quà duy nhất chúng tôi có thể trao cho thế giới hôm nay - món quà của đức tin.”
Vẫn đi lễ thường xuyên
Nigeria là một trong những quốc gia nguy hiểm nhất để sống với tư cách Kitô hữu, nhưng đồng thời, theo một nghiên cứu đầu năm 2023 của Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Tông đồ, thuộc Đại học Georgetown, bên Mỹ, có đến 94% số người Công giáo tại Nigeria cho biết họ tham dự thánh lễ hằng tuần hoặc hằng ngày.
Từ khi lực lượng Boko Haram nổi dậy năm 2009, hàng chục nghìn người thiệt mạng và hơn 3,5 triệu người phải di dời ở đông bắc Nigeria, theo ước tính của Cao ủy Tị nạn Liên hợp quốc (UNHCR).
Cộng đồng Kitô bị chiếu cố nặng nề nhất: hàng trăm nhà thờ bị phá hủy và hàng ngàn tín hữu phải chạy trốn khỏi các bang Borno, Yobe và Adamawa. Theo tổ chức “Trợ giúp các Giáo hội đau khổ” (Aid to the Church in Need), Kitô hữu Nigeria phải đương đầu với mức độ bạo lực cực kỳ cao độ - giết hại, bắt cóc và phá hủy nhà thờ.
Trung bình 32 Kitô hữu bị giết mỗi ngày
Báo cáo mới nhất của tổ chức Liên xã hội, Intersociety, cho thấy trung bình mỗi ngày có 32 Kitô hữu bị giết tại Nigeria. Báo cáo tháng Tám cho biết có tới 7.000 Kitô hữu bị thảm sát trên toàn Nigeria trong 220 ngày đầu năm 2025. Báo cáo cũng cho biết ít nhất 185.000 người - gồm 125.000 Kitô hữu và 60.000 người Hồi giáo ôn hòa - đã bị giết từ năm 2009.
Giáo phận đang dần tái thiết
Nhờ sự hỗ trợ của các tổ chức Công giáo, giáo phận của Đức cha Bakeni đang dần được tái thiết. Đức cha nói: “Với sự giúp đỡ của họ, chúng tôi đã có thể xây dựng lại một số nhà thờ, nhà xứ và trường học. Họ cũng giúp chúng tôi lập một trung tâm chữa lành sang chấn tại Maiduguri để hỗ trợ người dân, cung cấp hỗ trợ tâm lý - xã hội và giúp họ học kỹ năng mới để mưu sinh.”
“Chúng tôi không cảm thấy bị bỏ rơi”
Đức cha Bakeni bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước sự liên đới của người Công giáo toàn thế giới, ngài nói: “Chúng tôi không cảm thấy đơn độc. Các tổ chức này luôn đồng hành. Và mặc dù mọi thứ bị phá hủy, Giáo hội đang trở lại mạnh mẽ hơn.”
Giải pháp: an ninh và công lý
Đức giám mục Bakeni nhấn mạnh sự tồn tại của các cộng đồng Kitô hữu ở miền bắc Nigeria phụ thuộc vào hai điều: an ninh và công lý. Ngài nói: “Giải pháp là loại bỏ bọn khủng bố và đảm bảo công lý. Kitô hữu không thể bị phân biệt đối xử hoặc bị loại khỏi các chương trình tái thiết của chính phủ. Khi có an ninh, người dân có thể trở về làng và tái xây dựng cuộc sống.”
Đức cha cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ - không chỉ bằng lời cầu nguyện nhưng bằng giúp đỡ thiết thực. Đức cha nói: “Vì bị phân biệt đối xử, chính phủ chẳng mấy quan tâm đến chúng tôi. Vì vậy, sự giúp đỡ của chúng tôi chỉ có thể đến từ các tổ chức, như tổ chức Trợ giúp các Giáo hội đau khổ, và từ các quốc gia như Hoa Kỳ, Ba Lan và những nước khác thấu hiểu bối cảnh của chúng tôi và sẵn lòng giúp.”
Ngày 31 tháng Mười vừa qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Hoa Kỳ sẽ đưa Nigeria trở lại danh sách “quốc gia cần quan tâm đặc biệt” về tự do tôn giáo và đe dọa đình chỉ viện trợ phi nhân đạo cũng như “hành động” nếu chính phủ Nigeria không nhanh chóng bảo vệ Kitô hữu khỏi bạo lực cực đoan.
Đức giám mục Bakeni phản ứng thận trọng nhưng hy vọng về điều này. Ngài nói: “Tôi tin sự chú ý như vậy có thể tạo ra khác biệt. Trong quá lâu, các lãnh đạo không đủ quyết tâm đối phó với các vụ giết hại. Nếu cộng đồng quốc tế bắt đầu buộc lãnh đạo Nigeria phải chịu trách nhiệm, đó là điều tích cực.”
Quân đội nước ngoài không phải giải pháp
Tuy nhiên, Đức cha cảnh báo rằng “gửi quân đội nước ngoài không phải là giải pháp. Nigeria là một quốc gia có chủ quyền. Điều chúng tôi cần là giúp xác định và giải giới bọn khủng bố, mang lại công lý và hòa bình.” “Bất chấp sợ hãi, bất chấp mất mát, người dân chúng tôi vẫn đến nhà thờ. Đức tin của chúng tôi vẫn sống - có lẽ sống động hơn bao giờ hết. Bởi khi đức tin phải trả giá, nó trở nên chân thật.”
(OSV 10-11-2025)
Trực tiếp
