Mối quan hệ căng thẳng giữa Giáo quyền Công giáo và chính phủ Tây Ban Nha

Foto: EFE/ Sergio Pérez
Tương quan giữa Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha và Thủ tướng Sanchez của nước này đang ở trong tình trạng căng thẳng cao độ: Chủ tịch Hội đồng Giám mục kêu gọi đưa đất nước ra khỏi tình trạng bế tắc hiện nay, kể cả bằng biện pháp bầu cử, còn Thủ tướng Sánchez cáo buộc Giáo hội xen mình vào chính trị.

Phúc Nhạc | RVA

Nguyên nhân của tranh cãi là những phát biểu của Đức cha Argüello, Tổng giám mục Giáo phận Valladolid, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha, trong một cuộc phỏng vấn dành cho báo La Vanguardia. Qua đó, ngài nói đến nêu rõ tình trạng bế tắc thể chế tại Tây Ban Nha và đề cập đến các con đường hiến định để thoát khỏi tình trạng chính trị đình trệ như: bỏ phiếu tín nhiệm, hoặc triệu tập cuộc bầu cử mới. Tình hình hiện nay, theo ngài, “còn bế tắc hơn so với tháng Bảy”, đặc biệt vì chưa thông qua được ngân sách, khiến chính phủ không thể hành động hiệu quả.

Theo Đức Tổng giám mục Argüello, Giáo hội cũng có được đánh giá này qua các cuộc trao đổi với các tác nhân chính trị, kể cả đại diện của đảng Xã hội. Mối quan tâm của ngài không phải là lập trường đảng phái, nhưng là những hậu quả xã hội cụ thể của sự đình trệ: chẳng hạn, các biện pháp chống nghèo đói do Caritas khởi xướng không thể được thực hiện nếu không có ngân sách.

Thủ tướng Sánchez phản đối việc “can thiệp vào chính quyền”

Tối Chúa nhật, ngày 14 tháng Mười Hai vừa qua, Thủ tướng Sánchez, thuộc đảng xã hội tả phái, đã phản ứng gay gắt tại một cuộc vận động tranh cử. Ông cáo buộc Đức Tổng giám mục Argüello không chấp nhận kết quả bầu cử và can thiệp không thích đáng vào chính trị. Ông nói: “Thời kỳ các giám mục điều hành chính trị đã chấm dứt cùng với sự khởi đầu của nền dân chủ”. Ngoài những lựa chọn mà vị Tổng giám mục nêu ra, theo ông Sánchez còn có một lựa chọn khác: “Tôn trọng kết quả bầu cử, kể cả khi không thích”. Ông mỉa mai rằng Đức Argüello có thể tự ra tranh cử, chẳng hạn cho tổ chức cánh hữu “Abogados Cristianos”.

Những chỉ trích từ chính phủ không chỉ dừng lại ở Thủ tướng. Nữ Phó Thủ tướng María Jesús Montero và Bộ trưởng Tư pháp kiêm Phủ Tổng thống Félix Bolanos đã kêu gọi Hội đồng Giám mục giữ thái độ trung lập chính trị. Ông Bolanos nhắc lại rằng sự can thiệp của Giáo hội vào chính trị đã chấm dứt cùng với sự kết thúc của chế độ độc tài, và công khai kêu gọi sự kiềm chế.

Đức Tổng giám mục Argüello: Giáo hội không thể trung lập trong một số vấn đề

Đức Tổng giám mục Argüello phản bác quan điểm đòi hỏi Giáo hội phải giữ im lặng trong những vấn đề nền tảng. Ngài nêu rõ các lĩnh vực như bảo vệ sự sống và phẩm giá con người, hỗ trợ các gia đình trong vấn đề nhà ở và giáo dục, đón nhận người di dân, phục vụ người nghèo, tự do tôn giáo và lương tâm, cũng như tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của nhà nước pháp quyền. Trong những vấn đề này, theo ngài, Giáo hội không thể trung lập.

Trên nền tảng X, Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha viết rằng chính việc truyền thông đặt câu hỏi cho Giáo hội về các vấn đề thời sự đã bác bỏ quan điểm cho rằng Giáo hội phải biến mất khỏi đời sống công cộng. Sự việc là phần tử của Giáo hội không ngăn cản ai lên tiếng về tình hình xã hội và chính trị hay trả lời phỏng vấn.

Chủ tịch Hội đồng Giám mục cũng nhận được sự ủng hộ phần nào từ nội bộ. Đức Tổng giám mục Tarragona, Joan Planellas, kêu gọi thận trọng trong việc yêu cầu bầu cử mới và viện dẫn giáo huấn của Công đồng Vatican II rằng Giáo hội không được đồng nhất với bất kỳ lựa chọn chính trị nào. Tuy nhiên, ngài cũng xác nhận chẩn đoán về tình trạng bế tắc chính trị.

Đức giám mục Giáo phận Málaga, José Antonio Satué, theo trang mạng vidanueva.es, truyền đi ngày 16 tháng Mười Hai, phát biểu một cách cân nhắc rằng các giám mục “trước hết là mục tử của tất cả mọi người” - cánh tả, cánh hữu và trung dung chính trị. Giáo hội không thể hoàn toàn đứng ngoài chính trị, nhưng chỉ nên phát biểu với sự khôn ngoan và khiêm tốn, và đặc biệt ưu tiên người nghèo. Trái lại, Đức Tổng giám mục Giáo phận Oviedo, Jesús Sanz Montes, đã công khai bảo vệ Đức Tổng giám mục Argüello và cáo buộc chính phủ hiện nay của Tây Ban Nha suy đồi đạo đức, tham nhũng và dối trá.

Giai đoạn căng thẳng

Cuộc khẩu chiến diễn ra trong một giai đoạn nhạy cảm đối với chính phủ. Thủ tướng Sánchez không chỉ chịu áp lực vì thế đa số mong manh trong quốc hội, nhưng còn vì các cuộc điều tra tham nhũng đang tiến hành và những cáo buộc quấy rối tình dục đối với các thành viên đảng, gần đây đã dẫn đến việc từ chức của nhiều quan chức cao cấp.

(KAP 16-12-2025)