Thánh Athanaxiô để lại cho chúng ta kinh nghiệm này: “Ai lại không cảm động trước rất nhiều đoạn thánh vịnh hết lời xưng tụng uy nghi vô tận và uy quyền toàn năng của Thiên Chúa, xưng tụng đức công chính, lòng nhân hậu và từ tâm khôn tả, cũng như nhiều phẩm tính vô cùng đáng ca tụng khác của Người? Ai lại không cảm thấy những tâm tình giống như thế khi dâng lời cảm tạ Thiên Chúa vì những ơn lành Người đã ban, hay khi khiêm tốn và tin tưởng cầu xin những điều mình đang mong đợi, hoặc khi cất tiếng kêu van tự đáy lòng thống hối tội lỗi? Ai lại không cảm thấy bừng cháy lòng yêu mến trước hình ảnh Đức Kitô, Đấng Cứu Thế, được hoạ lại cẩn thận? Thật vậy, thánh Augustinô đã nghe thấy tiếng của Đấng Cứu Thế trong mọi thánh vịnh, khi thì đàn ca, khi lại rên siết, lúc thì hân hoan trong hy vọng, lúc lại thở than trong hoàn cảnh hiện tại.”[1] Học theo thánh Athanaxiô chúng ta cùng soi mình vào trong thánh vịnh 76 (75) để cùng với tác giả thánh vịnh chúng ta hoà chung tâm tình với toàn thể Israel trong bối cảnh tạ ơn sau khi chiến thắng.
Thánh vịnh 76 (75) là lời ca ngợi, tạ ơn Thiên Chúa sau một cuộc chiến thắng. Mở đầu thánh vịnh, tác giả làm sống lại một bầu khí náo nhiệt, tưng bừng, ngợi khen Thiên Chúa đã chọn Sion:
Miền Giuđa nức tiếng Chúa Trời,
tại Ítraen, danh Người cao cả.
Với tâm tình này, tưởng cũng nên nhắc lại về một sự kiện vô cùng đặc biệt, một niềm tự hào lớn nhất của Israel đó là: họ luôn có Chúa ở cùng như sách Đệ Nhị Luật kể lại: “Có dân tộc vĩ đại nào được thần minh ở gần, như Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, ở gần chúng ta, mỗi khi chúng ta kêu cầu Người?” (Đnl 4,7); và như lời thánh vịnh nhắc nhớ: Chúa đã cắm lều ở Salem, núi Sion là nơi Chúa ngự. Quả thật, thiên Chúa hiện diện với dân của Người bằng hành động cụ thể, sát cánh cùng dân để chiến đấu khi dân bị quân thù tấn công.
Chính tại đó, Người bẻ gãy cung tên,
khiên mộc gươm đao, mọi vũ khí.
Tiếp theo, tác giả thánh vịnh nêu lên những việc làm thiết thực nhưng rất lẫy lừng của Chúa, khi Chúa can thiệp để cho dân chiến thắng. Từ đó, dân sẽ thấy rõ việc tạ ơn Chúa là niềm hãnh diện và tự hào của họ.
Lạy Chúa, Ngài quả là lẫm liệt oai hùng,
vì chiến lợi phẩm thu về từng núi,
đoạt của lớp anh hùng mê mệt ngủ say
và đoàn dũng sĩ cánh tay rời rã.
Lạy Chúa nhà Giacóp, Chúa thị uy
là ngựa xe đứng liền tại chỗ.
Tác giả cũng minh chứng cho thấy quyền năng của Thiên Chúa rất vĩ đại, cao vời khiến con người phải rúng động:
Quả thật Ngài đáng sợ!
Trong lúc Ngài nổi trận lôi đình,
nào ai đứng vững trước Thánh Nhan?
Dường như, tác giả tiên báo cuộc chiến thắng của Thiên Chúa là một khởi điểm cho hành động của Người kéo dài cho đến ngày chung thẩm.
Tự chốn trời cao, Ngài tuyên án:
trái đất này kinh hãi lặng yên,
khi Chúa Trời đứng lên xét xử,
cứu mọi kẻ nghèo hèn chốn dương gian.
Những kẻ nghèo hèn ở đây là tất cả những ai hoàn toàn phó thác con người và cuộc sống của mình cho Thiên Chúa, bất chấp cảnh nghèo khó, thái độ khinh chê, cách đối xử thù nghịch của người đời.
Tình thương của Thiên Chúa dường như không chỉ dừng lại nơi những người lành mà còn bao trùm trên cả kẻ dữ. Quả thật, chính tình thương bao la ấy đã cải hoá lòng người khiến cho: Cả cơn giận phàm nhân cũng thành lời ca tụng, kẻ thoát lôi đình sẽ mở hội mừng Ngài. Đây cũng là điều mà thánh Phaolô tông đồ đã từng kinh nghiệm: “Mọi sự đều sinh lợi ích cho những ai yêu mến Thiên Chúa” (Rm 8,28).
Cuối cùng, với tâm tình tạ ơn, tác giả đã khéo léo nhắc lại giao ước và mời gọi toàn dân sống trung tín với Thiên Chúa:
Hãy khấn nguyền và giữ y lời hứa
với Chúa là Thiên Chúa các ngươi.
Kẻ hầu cận Đấng khả tôn khả uý
hãy đem lễ vật tiến dâng Người.
Phần kết của thánh vịnh lặp lại một lần nữa bối cảnh mà Chúa giúp dân chiến thắng tương tự như phần mở đầu. Điều này cho thấy, chủ đề chung của thánh vịnh này là quyền năng, sự cao cả và uy nghiêm của Chúa, được thể hiện qua nhiều việc làm của Ngài. Hầu hết mọi lời xuyên suốt thánh vịnh đều muốn nói lên rằng: “Chúa thật là vĩ đại!”
Người đập tan khí thế bao thủ lãnh,
gây kinh hoàng cho vua chúa trần gian.
Lạy Thiên Chúa toàn năng, Đấng làm chủ lịch sử và thời gian, Đấng luôn hiện diện với chúng con trong mọi cơn gian nan thử thách, Đấng là nguồn sức mạnh giúp chúng con chiến đấu và ban cho chúng con niềm vui chiến thắng. Chúng con xin hợp với toàn thể dân thánh dâng lên Chúa lời ca ngợi, chúc tụng và tạ ơn. Xin dập tắt ngọn lửa chiến tranh và cứu vớt những người khốn khổ. Ước chi lời ca tụng của Hội thánh dâng lên trở thành của lễ đẹp lòng Chúa. Và ước chi Hội thánh được hiên ngang đứng vững trong ngày Chúa ngự đến xét xử trần gian. Amen.
Minh Thanh
[1] Trích lại trong Bài Đọc 2, Kinh Sách, Lễ Thánh Piô X.
Trực tiếp
