Quý vị và các bạn thân mến,
Nelson Mandela là Tổng thống da màu đầu tiên của Nam Phi, đắc cử vào năm 1994, khi ông đã 75 tuổi. Sinh ra và lớn lên trong những thập kỷ đầu của thế kỷ XX, khi mà người da đen ở Nam Phi sống dưới chế độ phân biệt chủng tộc, không có quyền bầu cử, không được học hành hay sở hữu đất đai, Mandela đã tích cực tham gia phong trào chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc do Đại hội Dân tộc Phi tổ chức và nhiều lần bị chính quyền bắt giữ.
Năm 1962, ông bí mật rời Nam Phi để tới nhiều quốc gia châu Âu kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế và bị kết án năm năm tù về tội rời Nam Phi trái phép và kích động các cuộc đình công. Một năm sau, ông bị kết án tù chung thân vì tội phản quốc và bị giam giữ trong những nhà tù khắc nghiệt. Ông phải sống trong xà lim chật hẹp, ăn uống thiếu thốn, lao động khổ sai trong mỏ đá vôi và thường xuyên bị lính canh tù da trắng sỉ nhục và hành hạ. Dù vậy, trong suốt những năm tù đày, Mandela đã không để sự hận thù chiếm lấy trái tim anh hùng của mình mà luôn tận dụng mọi cơ hội để xây dựng hòa bình với những người cai tù. Ông cố gắng học tiếng Afrikaans là ngôn ngữ của những người cai tù để có thể giao tiếp và hiểu họ hơn. Ông cũng cư xử hòa nhã, thân thiện với những cai tù và tạo được thiện cảm với họ.
Năm 1990, các chiến dịch quốc tế kêu gọi trả tự do cho Nelson Mandela ngày càng được nhiều người ủng hộ, chính quyền Nam Phi buộc lòng phải trả tự do cho Mandela, khép lại thời gian tù đày của ông là hai mươi bảy năm. Một trong những câu nói nổi tiếng của cựu tổng thống Nam Phi Nelson Mandela đó là lời tuyên bố của ông khi vừa bước chân ra khỏi cánh cửa nhà tù: “Khi tôi bước đến với tự do, tôi biết rằng nếu không bỏ lại nỗi đau và sự căm thù lại phía sau, tôi vẫn sẽ ở trong tù”. Thật vậy, ông đã không kêu gọi trả thù người da trắng và những người đã bách hại và đối xử tàn tệ với mình nhưng tha thứ và kêu gọi hòa giải dân tộc. Bằng sức mạnh của lòng vị tha và tinh thần hòa giải, trong thời kỳ nắm giữ vị trí Tổng thống của Nam Phi, Mandela đã hàn gắn hố sâu mâu thuẫn sắc tộc, và mở ra kỷ nguyên mới cho Nam Phi sau hàng chục năm chìm trong xung đột.
Quý ông bà và anh chị em thân mến,
Lòng thù hận thường là nguyên nhân dẫn con người đến vực thẳm của bạo lực, chiến tranh và hủy diệt nhưng sự tha thứ là con đường dẫn con người đến hòa bình và kiến tạo sự sống. Câu chuyện về cựu tổng thống Nam Phi Nelson Mandela là một minh chứng sống động rằng sự tha thứ không chỉ giải thoát bản thân con người khỏi sự giam giữ trong ngục tù của chính mình mà còn dẫn họ đến sự hoà giải với tha nhân và mở ra những nẻo đường xanh màu hy vọng và hòa bình.
Trong một thế giới đầy chia rẽ giữa các dân tộc, tôn giáo, nơi các cộng đoàn lớn nhỏ trong các tổ chức xã hội, trong gia đình và ngay chính trong tâm hồn của mỗi cá nhân, tha thứ chính là ngôn ngữ dịu dàng nhưng rất hữu hiệu để xóa bỏ mọi hận thù và kiến tạo hòa bình. Nếu như “bánh ít đi, bánh qui lại” là quy tắc mà con người thường vận dụng để ứng xử với nhau thì đến bao giờ những vết thương nơi thân xác do bạo hành, bạo lực và những tổn thương sâu kín nơi tâm hồn con người mới được chữa lành? Và nếu “ăn miếng trả miếng” là nguyên tắc chính trị mà các quốc gia thực thi để đáp trả lại những cuộc xung đột và chiến tranh của đối phương thì đến bao giờ nhân loại mới thấy được bóng dáng xinh đẹp của hòa bình?
Nhìn lại những năm tháng đời mình, không ít lần chúng ta cũng từng bị xúc phạm, bị hiểu lầm, và thậm chí còn bị bạo hành nơi thân xác và tinh thần bởi những người nào đó. Thật không dễ để quên đi hay bỏ qua và tha thứ cho những người đã gây ra những tổn thương cho mình! Tuy nhiên, khi cứ giữ trong lòng sự thù oán và mong muốn trả đũa, chính bản thân chúng ta sẽ luôn cảm thấy cay đắng và không thể sống trong sự thanh thản và bình an. Do vậy, sự tha thứ đòi chúng ta phải vượt qua bản năng trả đũa và đặt tình yêu lên trên nỗi đau của chính mình. Trong ý nghĩa đó, khi tha thứ cho tha nhân, chúng ta không phủ nhận tổn thương và đau khổ nhưng là chọn tình yêu thay cho hận thù và chọn thi ân thay cho trừng phạt. Chính khi thực hiện hành vi cao đẹp này, chúng ta đang noi theo gương của Chúa Giêsu trên thập giá: tha thứ và cầu nguyện cho những người ngược đãi mình: “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm” (Lc 23,34).
Lạy Chúa, xin ban thêm tình yêu và sức mạnh cho chúng con, để chúng con có thể tha thứ cho những người từng gây ra đau khổ và tổn thương cho mình hầu mở ra con đường bình an cho chính mình và tha nhân. Amen.
Nt. Rosa Lê Ngọc Thùy Trang, MTG Chợ Quán
Trực tiếp
