Lúc 11 giờ sáng, ngày 14 tháng Mười Một vừa qua, Đức Thánh cha Lêô XIV đã đến viếng thăm và khai mạc Niên học mới 2025-2026 của Đại học Giáo hoàng Laterano ở Roma.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Cơ sở giáo dục này được gọi là “Đại học của Đức Giáo hoàng”, như Đức Gioan Phaolô II đã gọi trong cuộc viếng thăm của ngài tại đây hồi năm 1980. Nguồn gốc đại học này có từ năm 1773, khi Đức Giáo hoàng Clemente XIV bãi bỏ Dòng Tên và ủy thác các phân khoa Thần học và Triết học của Học viện Roma của Dòng Tên cho Hàng giáo sĩ Roma đảm trách. Năm 1824, Đức Giáo hoàng Lêô XII trả lại cho Dòng Tên cơ sở ấy và nay là Đại học Giáo hoàng Gregoriana, nhưng vẫn tiếp tục ủy cho Hàng giáo sĩ Roma học viện nay là Đại học Laterano.
Đại học này hiện có các khoa Triết học, Thần học, dân luật và Giáo luật, Học viện về hôn nhân và gia đình, cùng với một số học viện ở Roma được tháp nhập vào đây, như Học viện Augustinianum của Dòng Thánh Augustinô chuyên về Giáo phụ học, Học viện Anphonsianum của Dòng Chúa Cứu Thế, chuyên về Thần học Luân lý, Học viện Claretianum, của Dòng Thánh Claret, chuyên về Đời sống Thánh hiến. Ngoài ra, Đại học Laterano có 30 học viện tại 13 nước cũng được tháp nhập vào đây.
Khi đến nơi, Đức Thánh cha đã được Đức Hồng y Baldissare Reina, Giám quản Roma và đồng thời cũng là Đại Chưởng ấn của Đại học Laterano, cùng với Đức Tổng giám mục Alphonso Amarante, Dòng Chúa Cứu Thế, Viện trưởng của Đại học này, chào đón và hướng dẫn vào đại thính đường của đại học, nơi đã có hàng trăm người chờ đợi, trong đó có hai hồng y và hàng chục giám mục, cùng với các linh mục, các giáo sư và sinh viên.
Trong lời chào mừng Đức Thánh cha, Đức Hồng y Reina đã gợi lại lai lịch của Đại học Laterano và cho biết cơ sở này hiện có hơn 130 giáo sư và khoảng 1.000 sinh viên các ngành.
Huấn dụ của Đức Thánh cha
Trong bài diễn văn khai giảng Năm học Thứ 253 của Đại học Giáo hoàng Laterano, Đức Giáo hoàng Lêô XIV gửi lời chào đến các vị hữu trách, giảng viên, sinh viên và toàn thể cộng đồng học thuật. Ngài nhấn mạnh đây là dịp đặc biệt để nhìn lại lịch sử phong phú của trường và hướng tới sứ mạng mới trước những thách đố của thời đại. Các trường đại học, đặc biệt là Đại học Giáo hoàng, là nơi nghiên cứu, đào sâu đức tin qua đối thoại với tri thức nhân loại, đặt nền tảng trên Chúa Kitô.
Sau khi điểm sơ lại mối liên hệ đặc biệt của Đại học Laterano với Tòa Thánh, Đức Thánh cha bày tỏ mong ước đối với đại học này. Ngài tái khẳng định những định chế của các vị tiền nhiệm và trình bày định hướng sứ mạng của trường trong bối cảnh hiện tại. Khác với nhiều đại học khác có đoàn sủng của đấng sáng lập, Đại học Laterano có định hướng đặc thù, đó là phục vụ và triển khai giáo huấn của Giáo hoàng. Do đó, trường là nơi ưu tuyển để đào sâu, áp dụng và đối thoại về giáo huấn của Giáo hội hoàn vũ, đồng thời hỗ trợ Giáo triều trong công việc hằng ngày.
Sứ mạng học thuật tại đây phải mang tính liên ngành, quốc tế và liên văn hóa, thể hiện qua bốn khoa, hai viện nội bộ, ba viện tương đương khoa ở bên ngoài, cùng 28 viện liên kết tại châu Âu, châu Á và châu Mỹ. Tất cả hợp thành mạng lưới phong phú về văn hóa và kinh nghiệm nhưng vẫn gắn kết trong sự trung thành với giáo huấn Phêrô.
Đức Thánh cha nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết của việc “tư duy lại đức tin” giữa bối cảnh văn hóa đang biến đổi nhanh chóng, tránh tình trạng trống rỗng văn hóa và trình bày đức tin như một lời mời gọi nhân bản, biến đổi đời sống và xã hội. Khoa Thần học phải làm nổi bật vẻ đẹp và tính thuyết phục của đức tin trong bối cảnh hiện đại; Viện Mục vụ giữ vai trò quan trọng trong việc truyền đạt đức tin.
Đức Thánh cha cũng nhắc đến vai trò của Triết học nhằm đi tìm chân lý trong đối thoại giữa lý trí và mạc khải, đặc biệt trước những trào lưu như hậu nhân bản hay siêu nhân học. Các khoa Luật - Giáo luật và dân luật - cần tiếp tục nghiên cứu so sánh giữa pháp luật Giáo hội và các hệ thống dân sự, đặc biệt chú trọng các tiến trình hành chính, vốn mang tính cấp thiết cho Giáo hội.
Đức Thánh cha đặc biệt nhấn mạnh đến vị trí của con người - trọng tâm của sứ mạng giáo dục và ngài nêu bật chiều kích chính, đó là:
- Tương quan và tình huynh đệ: Chống lại chủ nghĩa cá nhân đang lan rộng, trường phải nuôi dưỡng văn hóa đối thoại, đón nhận và cộng tác. Với cộng đồng đến từ năm châu, Laterano phải là dấu chỉ hiệp thông của Giáo hội.
- Tính khoa học: Nghiên cứu và học thuật không thể bị xem nhẹ; Giáo hội cần những người có trình độ sâu rộng. Ngài cảnh báo việc đơn giản hóa những vấn đề phức tạp sẽ dẫn đến sự hời hợt trong mục vụ. Vì thế, cần bảo đảm đội ngũ giảng viên có điều kiện nghiên cứu tốt và sinh viên có động lực học tập nghiêm túc.
- Sau cùng là hướng đến công ích: Giáo dục phải đào tạo những con người sống theo tinh thần nhưng không, yêu sự thật và công lý, biết xây dựng một thế giới mới công bằng và huynh đệ.
Sau huấn dụ của Đức Thánh cha, Đức Tổng giám mục Viện trưởng đã cám ơn Đức Thánh cha cũng như nhiều chức sắc hiện diện, các vị đại sứ cũng như đại diện chính quyền, các ân nhân đã giúp đỡ đại học cũng như cơ quan Quản trị tài sản của Tòa Thánh đã và đang chu cấp cho các nhu cầu của đại học.
(Sala Stampa 14-11-2025)
Trực tiếp
