Lúc 10 giờ sáng Chúa nhật, ngày 15 tháng Sáu năm 2025, Đức Thánh cha Lêô XIV đã chủ sự thánh lễ trọng thể tại Đền thờ Thánh Phêrô, bế mạc Ngày Năm Thánh dành cho các vận động viên thể thao đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Lẽ ra, thánh lễ này được cử hành tại Quảng trường Thánh Phêrô, nhưng vì thời tiết tại Roma quá nóng trong những ngày này, nên được dời vào bên trong thánh đường. Vì thế, chỉ có hơn sáu ngàn người được chỗ ngồi bên trong Đền thờ, hơn ba mươi ngàn người khác tham dự thánh lễ từ Quảng trường bên ngoài, qua bốn màn hình lớn được sắp xếp tại các vị trí thuận tiện.
Đồng tế với Đức Thánh cha, có Đức Hồng y Tolentino Mendonça, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Giáo dục và chín giám mục cùng với một trăm năm mươi linh mục.
Bài giảng
Trong bài giảng, Đức Thánh cha đã nêu bật mối liên hệ giữa Chúa Ba Ngôi và thể thao. Ngài nhấn mạnh rằng: “Mỗi hoạt động tốt đẹp của con người đều phản ánh vẻ đẹp của Thiên Chúa và chắc chắn thể thao cũng thuộc vào số những hoạt động ấy. Và lại, Thiên Chúa không ở trong tình trạng tĩnh, không khép kín vào mình. Ba Ngôi là một sự hiệp thông, một tương quan sinh động giữa Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Linh, cởi mở đối với nhân loại và thế giới. Thần học gọi thực tại này là “pericoresi”, nghĩa là “vũ điệu”: một điệu vũ tình yêu thương nhau” (...)
Đức Thánh cha cũng nhận xét rằng: “Thể thao có thể giúp chúng ta gặp gỡ Chúa Ba Ngôi: vì thể thao đòi một chuyển động từ cái tôi tới tha nhân, chắc chắn là ở bên ngoài, nhưng nhất là ở trong nội tâm. Nếu không có yếu tố này thì thể thao bị thu hẹp vào một sự tranh đua ích kỷ.
Chúng ta hãy nghĩ đến một kiểu nói, trong tiếng Ý, ta thường dùng để khích lệ các vận động viên trong cuộc tranh tài: các khán giả thường kêu “Dai!”. Có lẽ chúng ta không nghĩ đến điều này, nhưng đó là một thể truyền khiến, cổ võ rất đẹp: “Dai” là động từ “dare” ở thể truyền khiến. Và điều này có thể làm chúng ta suy nghĩ: đây không phải chỉ là một cố gắng thể lý, có thể là ngoại thường, đặc biệt, nhưng đây là cho đi hết mình, chơi hết mình, cho người khác - cho chính sự tăng trưởng của mình, cho các cổ động viên, những người ủng hộ, những người thân yêu, các huấn luyện viên, các cộng tác viên, cho công chúng, cho cả các đối thủ nữa, và nếu đó thực sự là thể thao, thì điều này càng đi xa hơn kết quả”.
Ba khía cạnh
Tiếp tục bài giảng, trong hướng đi trên đây, Đức Thánh cha trình bày ba khía cạnh làm cho thể thao ngày nay trở thành một phương thế quý giá để huấn luyện về mặt nhân bản và Kitô.
Trước tiên, trong một xã hội có nhiều người bị cô đơn, trong đó cá nhân chủ nghĩa thái quá đã di chuyển trọng tâm từ “chúng tôi” tới “cái tôi”, rốt cuộc người ta làm ngơ không biết tới người khác. Thể thao, đặc biệt là khi chơi trong một đội, dạy ta giá trị của sự cộng tác, đồng hành với nhau, chia sẻ, đó là những điều ở nơi nòng cốt đời sống của Thiên Chúa (Xc 16,14-15). Như thế, thể thao có thể trở thành một dụng cụ quan trọng tập hợp lại, gặp gỡ giữa các dân tộc, trong các cộng đoàn, trong các môi trường học đường, làm việc và trong các gia đình!
Thứ hai, trong một xã hội ngày càng nặng kỹ thuật số, trong đó các kỹ thuật tuy làm cho những người ở xa xăm trở nên gần gũi, nhưng thường nó lại đẩy xa những người ở gần. Thể thao đề cao giá trị của đặc tính cụ thể chung với nhau, cảm thức là một thân mình, không gian, sự mệt mỏi, thời gian thực tế. Như thế, ta chống lại được cám dỗ trốn chạy vào trong thế giới tiềm thể, thể thao giúp duy trì một sự tiếp xúc lành mạnh với thiên nhiên và với cuộc sống cụ thể, là nơi trong đó ta chỉ thực hành tình thương (Xc Ga 3,18).
Thứ ba, trong một xã hội cạnh tranh, trong đó dường như chỉ có những kẻ mạnh và người chiến thắng mới đáng sống, thể thao cũng dạy sự thất bại, qua nghệ thuật khi bị thất bại, dạy con người đương đầu với một trong những sự thật sâu xa nhất về thân phận của mình: đó là sự mong manh yếu đuối, sự giới hạn, sự bất toàn. Đây là điều quan trọng vì kinh nghiệm về sự mong manh này mở cho chúng ta hướng về hy vọng. Không có vận động viên nào không bao giờ sai lầm, không bao giờ bị thua. Các tay vô địch không phải là những chiếc máy không bao giờ sai lầm, nhưng là những con người nam nữ, cả khi bị ngã, họ tìm được can đảm trỗi dậy. Về vấn đề này, chúng ta hãy nhớ lại lời thánh Gioan Phaolô II nói rằng: Chúa Giêsu là “vận động viên đích thực của Thiên Chúa”, vì Ngài đã thắng thế gian không phải bằng sức mạnh, nhưng nhờ sự trung thành của tình yêu (Xc Bài giảng thánh lễ Năm Thánh nhân Ngày Năm Thánh dành cho giới thể thao (29-10-2000).
Từ đây, Đức Thánh cha giải thích: “Không phải tình cờ mà trong đời sống của nhiều vị thánh thời nay, thể thao có một vai trò ý nghĩa, như một việc thực hành riêng mỗi người và như con đường loan báo Tin mừng. Chúng ta hãy nghĩ đến chân phước Giorgio Frassati, bổn mạng các nhà thể thao, sẽ được tôn phong hiển thánh vào ngày 07 tháng Chín tới đây. Cuộc sống của thánh nhân, đơn sơ và sáng ngời, nhắc nhở chúng ta rằng vì không có ai sinh ra là nhà vô địch, cũng vậy không có ai sinh ra đã là thánh. Chính sự tập luyện yêu thương hằng ngày đưa chúng ta đến gần chiến thắng chung kết (Xc Rm 5,3-5) và làm cho chúng ta có thể làm việc để xây dựng một thế giới mới. Cả thánh Phaolô VI Giáo hoàng cũng đã quả quyết, hai mươi năm năm sau Thế chiến thứ II, và nhắc nhớ các thành viên một hội thể thao Công giáo về thể thao đã góp phần mang lại hòa bình và hy vọng trong một xã hội bị đảo lộn vì những hậu quả của chiến tranh (Xc Diễn văn với các thành viên hội C.S.I, 20-3-1965). Ngài nói: “Chính sự thành hình một xã hội mới, mà những cố gắng của chúng ta nhắm tới: [...] với ý thức rằng thể thao, trong những yếu tố huấn luyện lành mạnh mà nó đề cao giá trị, có thể là phương thế rất hữu ích để thăng hoa tinh thần con người, là điều kiện đầu tiên và không thể thiếu được của một xã hội có trật tự, thanh thản, xây dựng” (ibid.).
Và Đức Thánh cha nhắn nhủ rằng: “Các nhà thể thao thân mến, Giáo hội ủy thác cho anh chị em một sứ mạng rất đẹp: trong các hoạt động của mình, anh chị em hãy phản ánh tình thương của Thiên Chúa Ba Ngôi để mưu ích cho bản thân và các anh chị em khác. Hãy tham gia sứ mạng này với sự hăng hái, trong tư cách là vận động viên, như các nhà huấn luyện, như một hội, như các nhóm, như gia đình. Đức Giáo hoàng Phanxicô thích nhấn mạnh rằng Mẹ Maria, trong Tin mừng, như một người tích cực, di chuyển, thậm chí còn mau lẹ (Xc Lc 1,39), sẵn sàng, như các bà mẹ vẫn biết làm, từ một dấu hiệu của Thiên Chúa để cứu giúp các con cái của Ngài (Xc Diễn văn với những người thiện nguyện Ngày Quốc tế giới trẻ).
Kinh Truyền tin
Thánh lễ kết thúc lúc quá 11 giờ. Sau đó, Đức Thánh cha đã đi xe mui trần tiến ra Quảng trường, tiến qua các lối đi để chào thăm các tín hữu, chúc lành cho các trẻ em, bắt tay nhiều người, trước khi tiến lên trên thềm Đền thờ để chủ sự Kinh Tuyền tin.
Trong lời chào thăm và kêu gọi trước khi đọc kinh và ban phép lành cho các tín hữu, Đức Thánh cha đã đề cập đến một số vấn đề thời sự và các điểm nóng trên thế giới.
Đức Thánh cha nói: “Anh chị em, tôi khuyến khích anh chị em thực hành (nền văn hóa gặp gỡ và huynh đệ), thế giới ngày nay rất cần! Thực vậy, có nhiều xung đột võ trang:
Tại Myanmar, mặc dù có ngưng bắn, nhưng các cuộc giao tranh vẫn tiếp tục, gây thiệt hại cho cả các cơ cấu dân sự. Tôi mời gọi tất cả các phe hãy đi theo con đường đối thoại bao gồm, là con đường duy nhất có thể dẫn đến một giải pháp hòa bình và ổn định.
Trong đêm 13 rạng 14 tháng Sáu vừa qua, tại thành phố Yelwata, thuộc tỉnh Gouma, bang Benue bên Nigeria, đã xảy ra một cuộc tàn sát kinh khủng, trong đó có khoảng 200 người bị giết hết sức tàn bạo, phần lớn là những người di tản nội địa, được đón tiếp trong một giáo điểm Công giáo địa phương. Tôi cầu nguyện để an ninh, công lý và hòa bình hiển trị tại Nigeria, quốc gia yêu quý và chịu nhiều hình thức bạo lực. Và tôi cầu nguyện đặc biệt cho các cộng đồng Kitô ở nông thôn bang Benue đang liên tục bị nạn bạo lực”.
Tôi cũng nghĩ đến Cộng hòa Sudan, từ hơn hai năm nay bị bạo lực tàn phá. Tôi được tin buồn là linh mục Luke Jumu, cha sở giáo xứ El Fasher, nạn nhân một vụ dội bom. Trong khi tôi cầu nguyện cho cha và tất cả các nạn nhân, tôi tái kêu gọi ngưng chiến, bảo vệ các thường dân và khởi sự đối thoại để đạt tới hòa bình. Tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế hãy tăng cường những nỗ lực để ít là trợ giúp thiết yếu cho dân chúng, bị thử thách nặng nề vì cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng.
Chúng ta tiếp tục cầu nguyện cho hòa bình tại Trung Đông, Ucraina và các nơi khác trên toàn thế giới”.
Sau cùng, Đức Thánh cha nhắc đến lễ phong chân phước chiều Chúa nhật ngày 15 tháng Sáu này, tại Đền thờ Thánh Phaolô ngoại thành cho anh Floribert Bwana Chui, người trẻ Congo chịu tử đạo, bị giết lúc 26 tuổi vì, trong tư cách là Kitô hữu, đã chống lại bất công và bảo vệ những người nghèo bé nhỏ. Ước gì chứng tá của người mang lại can đảm và hy vọng cho các bạn trẻ Cộng hòa dân chủ Congo và toàn Phi châu!
Trực tiếp
