Muôn lạy Chúa, suối nguồn lân ái
Nguồn ân ban vạn đại tinh ròng,
Bên Ngài hạnh phúc vô song,
Cho con cất tiếng vang cung hát mừng.
Đây môn đệ hết lòng khiêm hạ,
Phanxicô nhiệm lạ cho đời,
Thiết tha mến Chúa yêu người,
Lòng tràn hớn hở, nụ cười bình an.
Yêu nhân gian, yêu cả vũ hoàn,
Yêu chị đất, yêu anh mặt trời,
Yêu chim muông, yêu mọi người,
Yêu cả chị chết như người thân thương.
Cha bôn ba rong ruổi dặm trường,
Gieo thương cảm, tán dương hoà bình,
Một lòng tận tuỵ hy sinh,
Để cho nhân thế biết tình Chúa yêu.
Chúc tụng Chúa cao siêu, chí ái,
Là Ba Ngôi vạn đại trường tồn,
Muôn lòng thờ lạy kính tôn,
Tấu lên khúc nhạc cung đàn tán dương.
Mỗi khi Hội thánh cất lên lời ca ngợi thánh Phanxicô Assisi, ta như nghe vọng lại tiếng của một con người nghèo khó nhưng tràn đầy ánh sáng Tin Mừng. Bài thánh thi trong phụng vụ hôm nay mở ra khung trời Laudato Si’ – lời ngợi khen và chúc tụng Thiên Chúa qua muôn thụ tạo. “Phanxicô, kẻ thấp hèn, trở nên rạng rỡ hoa sen giữa đời.” Người không chỉ là chứng nhân Tin Mừng của thế kỷ XIII, mà còn là ngôn sứ cho thế giới hôm nay trong việc bảo vệ thiên nhiên và kiến tạo hòa bình.
Trong bối cảnh nhân loại đang đối diện khủng hoảng sinh thái và bạo lực xã hội, lời ca ngợi này trở thành lời mời gọi chúng ta học nơi Thánh Phanxicô: sống khiêm hạ, yêu thương muôn loài, và biến đời mình thành một “bài ca vũ trụ” ngợi khen Đấng Tạo Hóa.
Bài thánh thi là tiếng hát Laudato Si’ - Chúc tụng Chúa - vốn cũng là tựa đề thông điệp của Đức Cố Giáo hoàng Phanxicô về việc chăm sóc ngôi nhà chung. Thánh Phanxicô Assisi, qua “Bài ca Tạo vật,” đã xem cả mặt trời, trăng sao, gió, nước, đất… như anh chị em cùng ngợi ca Thiên Chúa.
Kinh Thánh khẳng định: “Mọi sự Chúa làm ra đều rất tốt đẹp” (St 1,31). Thế nhưng, tội lỗi và lòng tham lam của con người đã khiến công trình ấy bị tổn thương. Đức Cố Giáo hoàng Phanxicô viết trong Laudato Si’: “Tiếng kêu của đất và tiếng kêu của người nghèo là một tiếng kêu duy nhất.”[1] Thánh Phanxicô đã nhận ra điều này từ lâu, rằng: khi ta làm tổn thương thiên nhiên, chính ta đang làm tổn thương đến anh em mình.
Một nghịch lý của Tin Mừng: kẻ bé nhỏ lại rực sáng, kẻ nghèo hèn lại nên cao trọng. Thánh Phanxicô từ bỏ danh vọng, tiền bạc và quyền lực để ôm lấy Đức Kitô nghèo khó. Chính đời sống đơn sơ và khó nghèo ấy làm ngài trở nên “hoa sen” tinh khiết giữa xã hội đầy phù hoa.
Youcat dạy: “Sự nghèo khó Kitô giáo là thái độ tín thác hoàn toàn vào Thiên Chúa và chia sẻ với người nghèo.”[2] Trong một thế giới chạy theo hưởng thụ, thánh Phanxicô mời gọi ta “dám sống ít đi để có nhiều hơn cho tha nhân và thiên nhiên.” Thánh thi cũng nhắc nhở: giá trị thật không nằm ở của cải vật chất, mà ở sự trong sáng, chân thành và tự do nội tâm. Đó cũng là thái độ cần thiết để con người hôm nay biết tiết chế và gìn giữ trái đất.
Cuộc đời thánh Phanxicô là một khúc ca say mê Tin Mừng. Tin Mừng đối với ngài không chỉ là lời đọc trong nhà thờ, mà là món quà sự sống để ta sống từng ngày. Thánh nhân đã lắng nghe Lời Chúa, rồi biến nó thành lối sống: sống nghèo, sống yêu thương và tôn trọng muôn loài.
Bài thánh thi còn phản ánh rõ nét tinh thần Laudato Si’ khi thánh Phanxicô gọi mặt trời là “anh”, trăng sao là “chị”, gọi nước là “em” và đất là “mẹ.” Đối với thánh Phanxicô, tình huynh đệ phổ quát mở rộng đến cả thiên nhiên. Ngài nhận ra rằng thụ tạo không chỉ phục vụ con người, mà cùng với con người dâng lời ca ngợi Thiên Chúa - Đấng Sáng Tạo. Khi yêu thương cá biển, chim trời, hoa cỏ, ta đang tôn trọng chính Đấng đã dựng nên chúng. Bảo vệ thiên nhiên không chỉ là trách nhiệm xã hội, mà còn là một hành vi tôn giáo - một hình thức ngợi khen Thiên Chúa.
Thông điệp Laudato Si’ số 240 nhấn mạnh: “Ba Ngôi Thiên Chúa là một mối hiệp thông khôn tả, và toàn thể vũ trụ được mời gọi tham dự vào sự hiệp thông ấy.” Bài thánh thi hôm nay, không chỉ ca ngợi một vị thánh của quá khứ, mà còn là lời nhắc nhở cho hiện tại: hãy sống nghèo khó, hãy yêu thương muôn loài, hãy biến cuộc đời mình thành bài ca Laudato Si.’ Giữa khủng hoảng sinh thái và xung đột xã hội, chứng tá của thánh Phanxicô trở thành ánh sáng: sống đơn sơ, bảo vệ thiên nhiên và xây dựng hòa bình.
Lạy Chúa, qua gương sáng của thánh Phanxicô, xin cho con biết trân trọng muôn loài thụ tạo như anh chị em mình. Xin mở lòng con để con lắng nghe tiếng kêu của trái đất và của người nghèo. Xin ban cho con trái tim đơn sơ, biết tiết chế, chia sẻ, và cộng tác trong việc gìn giữ ngôi nhà chung, để trái đất mãi là vườn hoa xinh đẹp cho các thế hệ mai sau. Amen.
Trực tiếp
