Leo thang căng thẳng mới giữa nhà nước Venezuela và Giáo hội Công giáo

Cardinal Baltazar Enrique Porras Cardozo of Merida in Rome, June 12, 2017. | Daniel Ibanez/CNA
Chế độ cánh tả cực đoan của Venezuela đang gia tăng chiến dịch đe dọa Giáo hội Công giáo.

G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA

Theo các phương tiện truyền thông địa phương, Đức Hồng y Baltazar Porras, nguyên Tổng giám mục thủ đô Caracas, đã bị ngăn cản vài ngày trước khi lên đường dâng lễ kính thánh “Bác sĩ của người nghèo” José Gregorio Hernández - vị mới được phong thánh hôm 19 tháng Mười vừa rồi. Dù vậy, khoảng 100.000 tín hữu vẫn tham dự thánh lễ.

Tối thứ Sáu, ngày 24 tháng Mười vừa qua, Thứ trưởng phụ trách tôn giáo đã gọi điện cho Đức Hồng y, nói rằng chuyến đi của Đức Hồng y tới Isnotu là “không phù hợp”, vì có bất ổn tại khu vực đó. Đến nửa đêm, ngài lại nhận được tin nhắn qua WhatsApp thông báo chuyến bay của hãng hàng không quốc doanh Conviasa bị hủy.

Đức Hồng y Porras nói: “Tôi là người duy nhất nhận được thông báo này, trong khi chuyến bay vẫn hạ cánh bình thường tại Valera”. Dù đã 81 tuổi, Đức Hồng y vẫn không bỏ cuộc.

Tại sân bay, Đức Hồng y và nhóm đi cùng định thuê xe di chuyển đường bộ tới nơi hành lễ ở miền Bắc Venezuela. Ngài kể lại: “Chúng tôi bị một nhóm binh sĩ có vũ trang bao vây, dù chỉ có năm người trong nhóm chúng tôi.” Họ cấm chúng tôi thuê xe. “Chúng tôi không được phép rời sân bay và phải quay lại; chúng tôi hầu như bị giam lỏng”.

Trước đó, Đức Hồng y đã lên án các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng ở Venezuela và kêu gọi chế độ của Tổng thống Nicolás Maduro, nhân lễ phong hai thánh của nước này, hãy trả tự do cho 866 tù nhân chính trị. Theo lời ngài, đất nước đang ở trong “tình trạng đạo đức không thể chấp nhận được” vì hạn chế tự do dân sự, nghèo đói gia tăng, quân phiệt hóa, bạo lực và tham nhũng. Sau đó, ông Maduro cáo buộc Đức Hồng y Porras cố tình thao túng Đức Giáo hoàng Lêô XIV và “lừa dối ngài về tình hình thực tế tại Venezuela”.

Một nhân vật định hình Giáo hội Venezuela

Đức Hồng y Porras là một nhân vật trụ cột của Giáo hội Venezuela trong nhiều thập kỷ, được xem là một trong những nhà lãnh đạo Công giáo có ảnh hưởng nhất ở Mỹ Latinh. Diễn biến mới này đã gây ra làn sóng phản ứng trong nước. Chính trị gia đối lập bà Maria Corina Machado, người vừa đoạt Giải Nobel Hòa bình, tuyên bố:

“Trong vài giờ qua, sự đàn áp của chế độ Maduro đã leo thang và trực tiếp tấn công Đức Hồng y Baltazar Porras của chúng ta.”

Bà khẳng định rằng lễ mừng phong thánh lịch sử sẽ không thể bị ngăn cản bằng bạo lực hay thủ đoạn chính trị. Đáp lại việc bà Machado được trao giải Nobel, chính quyền Venezuela tuyên bố đóng cửa Đại sứ quán tại Na Uy.

Hội đồng Giám mục Venezuela cũng ra tuyên bố, nhấn mạnh “vai trò nền tảng và kiên trì của Đức Hồng y Porras trong tiến trình dẫn đến việc phong thánh cho thánh José Gregorio Hernández và Mẹ Carmen Rendiles.” Trước tình hình này, các giám mục kêu gọi không sử dụng các biểu tượng đức tin và lòng đạo đức bình dân cho mục đích chính trị phe phái.

Venezuela đã rơi vào khủng hoảng chính trị nội bộ sâu sắc trong nhiều năm. Khoảng tám triệu người đã rời khỏi đất nước do thiếu thốn nhu yếu phẩm và bạo lực nhà nước. Các tổ chức nhân quyền cáo buộc chế độ Maduro giết người ngoài pháp luật, tra tấn và ám sát. Các quan sát viên quốc tế nghi ngờ kết quả bầu cử tổng thống năm 2024, cho rằng ứng viên đối lập Edmundo Gonzalez thực ra đã giành ưu thế rõ rệt.

(KAP 28-10-2025)

Tags