Chính phủ Estoni chuẩn bị cấm Giáo hội Chính thống thân Nga

Chiến tranh tại Ucraina tiếp tục làm thương tổn tương quan giữa các tín hữu Chính thống với nhau.

G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA

Hôm thứ Năm, ngày 23 tháng Giêng vừa qua, chính phủ Cộng hòa Estoni đã thông qua dự luật do Bộ trưởng Nội vụ, ông Lauri Laanemets đề nghị cấm Giáo hội Chính thống Estoni, vốn thuộc Tòa Thượng phụ Chính thống Mascơva không được hoạt động tại nước này. Dự luật sẽ được chuyển tới quốc hội để thảo luận và biểu quyết.

Trang mạng “Risu” của Giáo hội Chính thống Ucraina cho biết trong cuộc họp báo sau phiên họp của Hội đồng Bộ trưởng Estoni, Bộ trưởng Laanemets nói rằng tại Estoni, một Giáo hội hay một hiệp hội tôn giáo không được liên kết với một cơ quan chính phủ nước ngoài đe dọa quốc gia Estoni. Luật mới nhắm ngăn chặn sự phổ biến ý thức hệ khủng bố hoặc cực đoan do các hiệp hội tôn giáo ở Estoni. Trong thực tế, luật này nhắm cấm Giáo hội Chính thống thuộc Tòa Thượng phụ Chính thống Mascơva không được hoạt động.

Theo Bộ trưởng Nội vụ Estoni, Giáo hội Chính thống Nga là một dụng cụ quan trọng để ảnh hưởng tới Estoni.

Tại Cộng hòa này có hai Giáo hội Chính thống: Cộng đoàn lớn hơn thuộc Tòa Thượng phụ Chính thống Mascơva và đa số tín hữu là người gốc Nga. Một cộng đoàn nhỏ hơn thì thuộc Tòa Thượng phụ Chính thống Constantinople ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong cuộc kiểm tra dân số hồi năm 2021, 16% dân Estoni là tín hữu Chính thống giáo.

Hồi tháng Tám năm ngoái, Giáo hội Chính thống thuộc Tòa Thượng phụ Chính thống Mascơva chính thức thông báo tách rời khỏi Giáo hội mẹ và một đại hội của Giáo hội đã thông qua quy chế mới, xác định sự độc lập với Mascơva về quản trị, kinh tế và giáo dục. Cả danh xưng cũng được đổi thành “Giáo hội Chính thống Estoni” và xóa bỏ câu “Thuộc Tòa Thượng phụ Mascơva”.

Tuy nhiên, theo tòa án khu vực Tartu, việc đổi tên như vậy vẫn chưa đủ. Vì thế, ngày 10 tháng Giêng vừa qua, Đại hội của Giáo hội Chính thống này lại đổi tên thành “Giáo hội Chính thống Kitô Estoni”. Nhưng điều này có đủ để xóa bỏ sự nghi ngờ của chính phủ Estoni về sự độc lập của Giáo hội này hay không, các quan sát viên vẫn còn đặt câu hỏi.

Từ nhiều năm nay, chính phủ Estoni vẫn mạnh mẽ đòi Giáo hội Chính thống Estoni phải hoàn toàn cắt đứt mọi quan hệ với Chính thống Mascơva, vì Chính thống này công khai ủng hộ cuộc xâm lăng của Nga tại Ucraina. Thủ lãnh Giáo hội Chính thống Estoni, là Đức Tổng giám mục Eugeni Reshetnikov, quốc tịch Nga, đã phải rời bỏ Estoni hồ tháng Hai năm ngoái (2024), vì chính phủ Estoni từ chối không gia hạn giấy phép cư trú cho vị này.

Người ta thường nói đến giải pháp thống nhất hai Giáo hội Chính thống tại Estoni. Thủ lãnh Chính thống Estoni, Đức Tổng giám mục Stefanus nhiều lần tuyên bố Giáo hội thuộc quyền ngài sẵn sàng tìm kiếm một giải pháp tốt nhất đáp ứng nguyện vọng của mọi phía.

(KAP 24-1-2025)