Chiến tranh Ucraina tiếp tục xâu xé Chính thống giáo

Chiến tranh tại Ucraina tiếp tục xâu xé Chính thống giáo và nay đến lượt các nước vùng Baltique.

G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA

Tại Cộng hòa Lituani, trong tương lai gần đây Chính thống giáo bị phân chia làm hai. Báo chí nước này, ra ngày 08 tháng Hai vừa qua, đưa tin Bộ tư pháp nước này đã chính thức nhận đăng ký một giáo phận mới thuộc Tòa Thượng phụ Chính thống Constantinople. Giáo phận này gồm có 10 linh mục đang cố gắng lập cơ cấu của Giáo hội mới, tách rời khỏi Giáo hội Chính thống Nga tại nước này.

Tại Lituana có khoảng 150.000 tín hữu Chính thống với đa số tín hữu là người gốc Nga và cho đến nay họp thành một Giáo hội dưới sự lãnh đạo của Đức Tổng giám mục Innokentij (Vasiljev), nhưng từ nhiều tháng nay đang tìm cách đạt được sự độc lập với Tòa Thượng phụ Chính thống ở Mascơva. Đức Tổng giám mục Innokentij đã lên án cuộc tấn công của Nga chống Ucraina. Ngoài ra, tại Lituani cũng có những cố gắng chính trị nhắm cấm đoán giáo phận thuộc Tòa Thượng phụ Chính thống Mascơva.

Vị thủ lãnh mới của Giáo phận Chính thống thuộc Tòa Thượng phụ Constantinople là cha Justinus Kiviloo, 61 tuổi. Từ đầu tháng Giêng năm nay, cha đã bắt đầu cử hành thánh lễ bằng tiếng Lituani. Cha gốc người Estoni và cũng thuộc quyền Tòa Thượng phụ ở Constantinople bên Thổ Nhĩ Kỳ.

Tất cả các giáo sĩ thuộc giáo phận tân lập, trước kia thuộc Giáo hội Chính thống Mascơva và hoạt động tại Lituani, Belarus và Nga. Vì Đức Thượng phụ Kirill I ủng hộ chiến tranh của Nga chống Ucraina, nên các giáo sĩ của giáo phận tân lập xung đột với ban lãnh đạo Chính thống Nga.

Ngay từ hồi năm 2002, Đức Tổng giám mục Innokentij cũng đã cách chức năm giáo sĩ và loại họ khỏi hàng giáo sĩ. Đức Thượng phụ Bartolomaios Giáo chủ Chính thống Constantinople đã phục hồi năm linh mục ấy và nhận cho họ thuộc quyền ngài. Và hồi tháng Ba năm ngoái, ngài đã ký với chính phủ Lituani một hiệp định về việc thành lập một giáo phận Chính thống tại nước này.

Giáo phận Chính thống Nga tại Lituani phản ứng một cách bình thản đối với việc thành lập giáo phận mới vừa nói. Đức Tổng giám mục Innokentj nói rằng “cộng đồng mới của tín hữu phải được chấp nhận như một thực tại của thời đại ngày nay”.

Vì tình trạng chia rẽ trên đây trong nội bộ Chính thống giáo do chiến tranh Ucraina nên công cuộc đối thoại đại kết giữa Công giáo và Chính thống cũng bị thương tổn và không tiếp tục được.

Ngày 06 tháng Hai trước đó, tại nước Estonia láng giềng của Lituani, Đức cha Eugenio di Vereya, Tổng giám mục Chính thống Nga của giáo phận thủ đô Tallin và toàn Estonia, đã bị nhà cầm quyền nước này trục xuất khỏi nước. Đức Tổng giám mục 66 tuổi là thủ lãnh của các tín hữu Chính thống Nga tại Estonia. Các tín hữu này chiếm 14% trong tổng số 300.000 dân tại đây. Chính phủ Estonia viện cớ là Đức Tổng giám mục Eugenio đã có những lời nói và hành động hỗ trợ kẻ gây hấn trong cuộc xung đột tại Ucraina và điều này là một đe dọa cho Estonia.

Estonia là nước bị tục hóa cao độ, từ 70 đến 80% dân chúng tuyên bố không thuộc tôn giáo nào. Ngoài 14% theo Chính thống Nga, còn có khoảng 8% theo Tin lành Luther. Công giáo chỉ có khoảng từ 7.000 đến 8.000 người.

(Settimananews 22-1-2024, KAP 9-2-2024)