Quý vị và các bạn thân mến,
Cách đây hơn sáu mươi năm, trong một diễn văn trước tòa án Nam Phi, một luật sư trẻ tuổi tên là Nelson Mandela đã dõng dạc phát biểu: “Tôi đã chiến đấu chống lại những người thực dân da trắng. Tôi đã chiến đấu chống lại những người thống trị da đen. Tôi đã ôm ấp lý tưởng của một xã hội dân chủ và tự do, trong đó mọi người chung sống hài hòa với nhau và có cơ hội đồng đều. Đó là lý tưởng mà tôi luôn hy vọng và sẵn sàng hy sinh bản thân”.
Bài diễn văn ngắn nhất nhưng nổi tiếng nhất thế giới hẳn phải là của cựu Tổng thống Mỹ, ông Abraham Lincoln. Với thời gian không quá ba phút đồng hồ, tại nghĩa trang của các chiến sĩ bỏ mình vì tổ quốc, ông nói: “Cách đây bảy năm, cha ông chúng ta đã xây dựng tại lục địa này một quốc gia mới, được cưu mang trong tự do và quyết tâm thực hiện lý tưởng: tất cả mọi người đều được tạo dựng bình đẳng”.
Và có lẽ một trong những diễn văn nổi tiếng nhất của thế kỷ XX chắc hẳn là của cố mục sư Martin Luther King, người đã bị sát hại năm 1968 vì tranh đấu cho quyền bình đẳng của người da đen tại Hoa Kỳ. Vị mục sư da đen nói: “Hãy để cho tự do được reo vang trên những ngọn đồi của bang New Hampshire. Hãy để cho tự do reo vang từ vùng đồi của bang Pennsylvania. Hãy để cho tự do reo vang từ những đỉnh đồi của bang California”.
Quả vậy, những lời nói có sự thuyết phục và đánh động lòng người là những lời nói của lý tưởng, của sự thật…
Quý vị và các bạn thân mến,
Tổng thống Lincoln đã bị sát hại vì lý tưởng dân chủ và bình đẳng. Mục sư Martin Luther King cũng có chung số phận như vậy. Còn Tổng thống Nelson Mandela đã phải trải qua hai mươi bảy năm tù đày vì tranh đấu cho tự do và bình đẳng. Những vĩ nhân này không chỉ có những lời nói đầy thuyết phục, đi vào lòng người, mà còn nói bằng chính mạng sống của mình.
Chiều ngày 14 tháng Chín năm 2025 mới đây, nhằm lễ Suy tôn Thánh giá, tại Đền thờ Thánh Phaolô ngoại thành ở Roma, Đức Thánh cha Lêô XIV đã chủ sự buổi cử hành đại kết Tưởng niệm các vị Tử đạo và các chứng nhân đức tin trong 25 năm qua, với con số không hề nhỏ: gần 1.650 vị!
Ngỏ lời trong dịp này, Đức Thánh cha Lêô nói: “Chúng ta xác tín rằng chứng tá đến mức tử đạo là “sự hiệp thông sâu xa nhất với Chúa Kitô, Đấng đã đổ máu mình, và trong hy tế này, đã làm cho những kẻ xa lạ trở nên gần gũi (x.Ep 2,13; Tđ. Ut unum sint, 84)... Biết bao anh chị em ngày nay, vì làm chứng cho đức tin trong những hoàn cảnh khó khăn và thù nghịch, đang vác cùng một thập giá của Chúa: như Người, họ bị bách hại, bị kết án, bị giết chết.
Quả vậy, cuộc sống, lời nói, những khổ đau và cái chết của các vị nói trên gợi lại cho chúng ta số phận của các ngôn sứ trong Cựu ước. Trong nhiều mức độ khác nhau, nhưng bị bách hại vẫn là phần số chung của các ngôn sứ của Chúa. Chúa Giêsu đã xác nhận điều đó, khi Ngài nói đến cách đối xử tệ bạc mà cha ông người Do thái đã dành cho các tiên tri. Nơi vị tiên tri cuối cùng là ông Gioan Tẩy giả, bị bách hại, tù đày và bị sát hại vì dám nói lên sự thật, là nét nổi bật hơn cả trong dung mạo các vị ngôn sứ.
Các chứng nhân của Chúa Giêsu thời hiện đại là những người nam nữ, tu sĩ, giáo dân và mục tử, đã trả giá bằng mạng sống cho lòng trung thành với Tin mừng, cho dấn thân vì công lý, cho cuộc đấu tranh cho tự do tôn giáo ở những nơi vẫn còn bị chà đạp, cho tình liên đới với người nghèo… Theo tiêu chuẩn của thế gian, họ bị coi là “thất bại”. Nhưng thật ra, như Sách Khôn Ngoan dạy: “Dù theo cái nhìn của loài người, họ chịu hình phạt, nhưng niềm hy vọng của họ chan chứa sự bất tử” (Kn 3,4).
Quý vị và các bạn thân mến, nói như người anh hùng Nelson Mandela, “Đó là lý tưởng mà tôi luôn hy vọng và sẵn sàng hy sinh bản thân”, thật ra, đó không chỉ là một lý tưởng, mà còn là một đòi hỏi của ơn gọi ngôn sứ trong mỗi tín hữu Kitô. Sống cho Tin mừng và hy sinh mạng sống cho Tin mừng, không uốn cong lưỡi để cầu thân nịnh bợ, không thỏa hiệp để được một chút đặc ân hay sự dễ dãi, không dối trá để cho xuôi thuận công việc hoặc tiến thân xã hội, trái với lương tri, nghịch lại lương tâm. Nếu mỗi tín hữu Kitô can đảm sống những đòi hỏi trên đây thì cũng đã là một cái chết dai dẳng, nhục nhằn rồi! Đó hẳn là một cuộc tử đạo, là chứng nhân đức tin trong thời đại mới!
Lạy Chúa Giêsu, Chúa là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống, xin cho mỗi tín hữu chúng con, đặc biệt trong Năm Thánh Hy Vọng này, biết sẵn sàng mở lòng bước tiếp con dường thập giá của các chứng nhân đức tin can đảm của Chúa trong môi trường sống hiện tại của chúng con. Tín thác vào lòng Chúa thương xót, chúng con khẩn nguyện với thánh Phaolô rằng: “Tôi rất vui lòng tự hào vì những yếu đuối của tôi, để sức mạnh của Đức Kitô ở lại trong tôi... Vì khi tôi yếu, chính là lúc tôi mạnh” (2Cr 12,9-10). Amen.
Duy An
Trực tiếp
