Hymans có nói: “Giá trị mỗi con người tùy thuộc lý tưởng cao hay thấp mà mình theo đuổi”.
Câu chuyện thực tế trên báo Los Angeles như sau: Vào lúc 11 giờ sáng ngày 28-8-2001, Ascension đã gọi cảnh sát thành phố để báo cho họ biết anh đã nhặt được số tiền mặt rất lớn và muốn trả lại khổ chủ. Ascension, 22 tuổi là một cư dân bất hợp pháp tại Hoa Kỳ hiện đang hành nghề rửa chén tại một nhà hàng Trung Quốc với mức lương $1300 một tháng. Như thường lệ hôm ấy, sau giờ làm việc đêm anh ngồi chờ xe bus tại ngã tư, một chiếc xe chuyển tiền mặt của công ty AT Transportation chạy ngang và đánh rớt một bọc tiền lớn. Anh nhặt được và qua bọc giấy nilon mờ đục anh nhìn thấy hàng trăm cọc tiền $20. Bạn bè ai cũng khuyên anh giữ lấy, đem về xứ sở để sống một cuộc đời vương giả. Suốt đêm ấy, anh bị dằn vặt và suy nghĩ, tuy là món tiền khổng lồ nhưng không thuộc về mình vì thế phải hoàn trả. Cảnh sát tới nơi nhận tiền và cho biết bao tiền chưa hề bị mở và số tiền còn nguyên vẹn 203,000 USD. Đại Úy cảnh sát Tiampo, người nhận nhiệm vụ điều tra số tiền thất thoát, đã phát biểu: "Thật họa hiếm trong đời, tôi mới thấy có chuyện người Samaritanô như thế này. Quả là ngạc nhiên và đáng quý!". Trung sĩ Rick Sanchez thì nói "Thật rất khó có thể tin được rằng ở thời đại này và nhất là ở một thành phố vốn nổi tiếng là nhiều tội ác như Los Angeles lại có thể tìm được người ngay thẳng trả lại số tiền lớn lao mới nhặt được. Anh ta đúng là một người công chính đáng tuyên dương."
Sau đó, công ty thưởng anh số tiền 25,000 USD. Ascension vui mừng nói "Với số tiền thưởng này, tôi sẽ trở về quê hương để xây cho cha mẹ tôi căn nhà. Chắc chắn đây sẽ là căn nhà đẹp, không chỉ đẹp bề ngoài nhưng còn đẹp cả trong lòng tôi vì giấc mơ của tôi đã thành sự thật và lời hứa với song thân tôi nay đã được thực hiện".
Kính thưa quý vị và các bạn thân mến,
Là một Kitô hữu có lẽ không ai không thuộc Kinh Mười Điều Răn. Điều thứ bảy chớ lấy của người và điều thứ mười chớ tham của người. Cả hai điều răn theo Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo, dạy ta giữ đức công bình và tôn trọng của cải của người khác. Không thấy báo chí hay các cơ quan truyền thông hoặc truyền hình đề cập tới tôn giáo của Ascension nhưng ai cũng đồng ý rằng anh là người công chính sống đúng với lương tâm trong sáng của mình.
Thật vậy, lương tâm được hiểu ngầm như là sự giằng co trong mỗi con người, nhờ đó cuộc sống con người được hướng dẫn tiến tới thực thi những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Một cách sâu xa, lương tâm được biết như khả năng luân lý của con người, giúp họ biết cái gì tốt, cái gì xấu, là cõi thẳm sâu và cung thánh của Thiên Chúa, trong cung thánh ấy con người biết được mình nhờ được đối diện với Thiên Chúa và đồng loại. Một lương tâm trong sáng giúp chúng ta luôn hướng đến điều thiện là chính Chúa và dõi theo ánh sáng của Ngài để trong suy nghĩ chúng ta không xuất hiện những ý định xấu xa, gian dối, ghen ghét, giận hờn, tính toán thiệt hơn, mưu mô xảo quyệt…
Trong thực tế, tình trạng lương tâm của mỗi người sẽ khác nhau, đúng đắn hay sai lệch, trong sáng hay chai lì, còn thức hay đang ngủ, tùy thuộc vào việc quan tâm huấn luyện của từng cá nhân. Có người áy náy ngay cả những chuyện rất nhỏ, chỉ cần bỏ đọc kinh một ngày, bỏ lễ một hôm hay chỉ cần phạm một lỗi nhỏ làm mất lòng Chúa, buồn lòng người thân, bạn hữu, là họ suy nghĩ, đau buồn, hối hận. Khi ấy lương tâm của họ được bảo trì, được mài dũa thường xuyên nên dễ nhảy cảm, dễ phản hồi lại những điều sai trái, cắn rứt không yên như một phương cách nhắc nhở chúng ta. Ngược lại, cũng có những người sống trong tình trạng tội trọng, có khi một năm không đến nhà thờ, vài năm chưa đi xưng tội, làm điều dữ nhưng cảm thấy giống điều lành, tâm họ vẫn bình yên như đang bước đi trong ánh sáng của niềm tin. Từ đó, ý thức về tội chắc chắn sẽ bị phai mờ khi lương tâm mất hẳn sự phản hồi, sự bén nhạy, nếu họ luôn để tội ngự trị trong tâm hồn họ. Vì vậy, lương tâm được ví như một tấm gương soi mình, phản chiếu mọi hình ảnh thu nhận được. Hình ảnh được phản chiếu trong sáng và trung thực hay không là do độ trong và sạch của tấm gương.
Bài đọc Lời Chúa hôm nay, chúng ta nghe thánh Phaolô tự hào tạ ơn Thiên Chúa vì ngài vẫn luôn luôn phụng sự Thiên Chúa với một lương tâm trong sáng theo gót tổ tiên. Vì tất cả những gì ngài làm khi cầu nguyện hay khi dạy giỗ, nhắc nhở chúng ta đều làm nhân danh Thiên Chúa, cho dẫu có phải chịu đau khổ, vất vả, thiệt thòi nhưng ngài không sợ, cũng không hổ thẹn vì ngài biết Đấng ngài tin, có đủ quyền năng bảo toàn giáo lý đã được giao phó.
Còn mỗi chúng ta thì sao? Chúng ta có nghe được tiếng lương tâm của mình không và có để cho lương tâm hướng dẫn chúng ta? Hay chúng ta có quan tâm đến việc nuôi dưỡng, huấn luyện lương tâm mỗi ngày bằng cách chọn điều đúng và tốt lành dựa trên Lời Chúa và giáo huấn của Giáo Hội nhằm bảo vệ phẩm giá và quyền lợi của con người toàn diện. Đồng thời, rèn luyện lương tâm trong sáng khi biết phê phán và có thói quen phân định dưới ánh sáng Lời Chúa trong tinh thần xót thương, xây dựng. Bên cạnh đó, cũng cần quan tâm đến việc học hỏi và tìm kiếm sự thật như là lương thực bổ dưỡng cho một lương tâm trong sáng.
Lạy Chúa, xã hội chúng con đang sống thật nhiễu nhương khó phân biệt giữa ranh giới thiện và ác, giữa phải và trái, nhiều khi chúng con đang bước đi trong tội mà vẫn hân hoan thơ thới như bước trên đại lộ của niềm tin. Lạy Chúa, xin tạo cho chúng con trái tim trong sạch, lương tâm trong sáng, và giúp chúng con can đảm hành động theo ánh sáng chân lý Chúa. Amen.
Bích Liễu
Trực tiếp
