Ngoại trưởng Tòa Thánh: Cải tiến hiệp định Tòa Thánh và Trung Quốc

Ngoại trưởng Tòa Thánh, Đức Tổng giám mục Paul Gallagher, tuyên bố rằng hiệp định tạm thời giữa Tòa Thánh và Trung Quốc, về việc bổ nhiệm giám mục không phải là “hiệp định tốt đẹp lắm” và hiện đang có những cuộc thương thuyết để làm cho nó hiệu quả hơn.

G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA

Trang mạng CNA ở Mỹ, truyền đi ngày 15 tháng Ba vừa qua, cho biết trong cuộc phỏng vấn dành cho Đài Truyền hình Lời Vĩnh Cửu (EWTN) ở Mỹ, Đức Tổng giám mục Ngoại trưởng Tòa Thánh cho biết các nhà ngoại giao của Tòa Thánh đang thương lượng với Trung Quốc với mục đích trên đây. Ngài nói: “Hiển nhiên, mục đích là đạt được một hiệp định tốt đẹp bao nhiêu có thể, chắc chắn đây không phải là trường hợp này vì phía bên kia: họ không sẵn sàng đi tới mức độ chấp nhận một số điều. Nhưng đó là điều khả dĩ thời đó”.

Hiệp định tạm thời được ký kết lần đầu hồi năm 2018 và sau đó đã được gia hạn. Ký giả trang mạng CNA nhận xét rằng lời nhìn nhận như thế là điều khá họa hiếm từ phía một nhà ngoại giao cấp cao như vị Ngoại trưởng Tòa Thánh.

Đức Tổng giám mục Gallagher giải thích rằng thời kỳ ký kết hiệp định tạm thời giữa Tòa Thánh và Trung Quốc không phải là thời điểm thuận tiện vì những lý do khác nhau. Đây luôn luôn là điều khó khăn; và hiệp định vẫn luôn bị phía Trung Quốc sử dụng để gia tăng sức ép trên cộng đồng Công giáo, đặc biệt trên cộng đồng mà người ta gọi là “Giáo hội hầm trú”.

Đức Tổng giám mục Gallagher không can dự trực tiếp trong các cuộc thương thuyết với Trung Quốc. Ngài nhắc lại rằng hiệp định với Trung Quốc đã được gia hạn hai lần trong 5 năm qua. Nó diễn ra trong một tiến trình dài 30 năm, trải qua ba triều đại Giáo hoàng. “Phần lớn hiệp định đã được thỏa thuận và được Tòa Thánh cũng như Trung Quốc đồng thuận, dưới thời Đức Giáo hoàng Biển Đức XVI”.

Theo Đức Tổng giám mục người Anh, Vatican và Trung Quốc đã “hiểu biết và tôn trọng nhau nhiều hơn qua dòng thời gian. “Dĩ nhiên tất cả được thực hiện trong bối cảnh chính trị nội bộ của Trung Quốc, và vì thế chúng tôi không thể làm được gì nhiều”.

Ngày 10 tháng Ba vừa qua, ông Tập Cận Bình đã được bầu làm Chủ tịch nhiệm kỳ III trong khóa họp của Quốc hội Trung Quốc. Hồi năm 2018, Quốc hội đã bỏ phiếu bãi bỏ giới hạn các nhiệm kỳ và điều này có nghĩa là Chủ tịch Cộng hòa Nhân dân nước này có thể tại vị trọn đời. Điều này xảy ra sáu tháng trước khi Tòa Thánh ký hiệp định với Trung Quốc.

Trong 5 năm qua, chỉ có sáu giám mục được bổ nhiệm tại Trung Quốc và Tòa Thánh đã nhìn nhận nhiều giám mục chịu chức bất hợp pháp do phía Trung Quốc. Hiện nay, còn hơn 40 giáo phận tại nước này không có giám mục coi sóc.

Hiện nay, tình hình tự do tôn giáo tại Trung Quốc sa sút thêm. Hồi tháng Mười Một năm ngoái (2022), Tòa Thánh than phiền nhà nước Trung Quốc vi phạm các điều đã ký kết trong hiệp định về việc bổ nhiệm giám mục. Trong thông cáo ngày 26 tháng Mười Một năm 2022, Tòa Thánh bày tỏ “ngạc nhiên và lấy làm tiếc vì giám mục Gioan Bằng Vệ Chiếu (Peng WeiZhao) được nhà nước Trung Quốc đặt làm GIám mục Phụ tá Giáo phận Giang Tây (Jiangxi), một giáo phận không được Tòa Thánh công nhận.

(CNA 15-3-2023, Cath.ch 15-3-2023)